THÁNG THỨ BA - MÙA LŨ
NGÀY THỨ MƯỜI BỐN
Khắp nơi mọi người tíu tít sửa soạn. Người ta nướng hàng trăm ổ bánh mì, quay hàng trăm con vịt, không khí đầy mùi hành tỏi và các mùi gia vị khác. Phụ nữ la hét om sòm, người này ra lệnh người kia, những người hầu chạy lui tới lung tung.
Khắp nơi, mọi người thì thào:
- Chủ nhân, chủ nhân đã về...
Renisenb đang bận kết một tràng hoa anh túc và hoa sen, nghe vậy, cô cảm thấy lòng dâng lên một mối hạnh phúc. Cha nàng sắp về! Vài tuần trở lại đây, Renisenb đã hòa mình, mà chính nàng cũng không tự biết, vào cuộc đời cũ. Cái cảm giác bất an xa lạ lúc đầu gợi lên trong nàng - mà nàng cho rằng do những lời nói của Hori - đã biến mất. Nàng vẫn là Renisenb ngày xưa - cả Yahmose, Satipy, Sobek và Kait nữa, tất cả đều như xưa. Cũng như ngày xưa, giờ đây mọi người huyên náo om sòm, sửa soạn đón cha về. Có người về báo trước cha nàng sẽ về với gia đình trước nửa đêm. Rồi một người hầu đáp xuống bờ sông báo tin ông chủ đến rồi. Đột nhiên, giọng ông vang lên, lớn và rõ ràng.
Renisenb buôn tràng hoa xuống và chạy ra bờ sông cùng với mọi người. Tất cả chạy vội ra bãi lầy nơi bờ sông, Yahmose và Sobek đã có mặt ở đó cùng với một nhóm dân làng, gồm dân đánh cá và dân cày, tất cả đều hò hét và chỉ chỗ chiếc thuyền đang cập bờ.
Quả thật, có một con thuyền với một cánh buồm vuông lớn đang lướt ngược dòng sông với ngọn gió bấc làm căng phồng cánh buồm. Sát bên cạnh thuyền lớn là chiếc thuyền bếp nhỏ chở đầy người. Bây giờ thì Renisenb có thể nhận ra cha nàng đang ngồi ôm một bó hoa sen và bên cạnh ông là một người nữa.
Tiếng hò hét tăng gấp đôi, Imhotep vẫy tay chào đáp lại, những người thủy thủ kéo dây buồm. Vang dội những tiếng "Hoan hô chủ nhân", tiếng tạ ơn thần linh đã đưa ông chủ về an toàn. Một lát sau, Imhotep bước lên bờ, chào mừng gia đình và đáp lại những lời chào đón của dân làng theo nghi thức đòi hỏi:
- Tạ ơn thần Sobek, con của thần Neithe đã đưa ngài đi đường an toàn. Tạ ơn thần Ptah, đã mang ngài lại với chúng tôi. Tạ ơn thần Re soi sáng hai cõi.
Renisenb cố chen người lên trước, bị cuốn hút bởi cơn cuồng nhiệt chung.
Imhotep đứng thẳng người lên một cách trịnh trọng và đột nhiên Renisenb nghĩ: "Nhưng cha là một người đàn ông nhỏ bé. Mình cứ nghĩ ông to lớn hơn nhiều".
Có phải ông đã còm cõi lại? Hay trí nhớ của nàng sai lầm? Nàng luôn nghĩ người cha là một người khá oai vệ, độc tài, khá huyên náo, khuyến khích người khác làm điều này điều nọ, và đôi khi ông làm nàng phải cười ngầm. Nhưng thế nào đi nữa, ông là một nhân vật quan trọng. Thế nhưng giờ đây trước mắt nàng là một ông già nhỏ bé, rắn chắc, đầy vẻ trịnh trọng, tuy nhiên không thể gây một ấn tượng gì cho người khác. Có cái gì sai trong nàng đây? Sao lại có tư tưởng bất trung như thế đến trong đầu nàng?
Sau khi chấm dứt những câu chào hỏi theo nghi thức, Imhotep bước đến chào những người trong gia đình. Ông ôm lấy mấy người con trai:
- A, Yahmose ngoan ngoãn của cha, cha chắc chắn trong thời gian vắng mặt con rất siêng năng chăm chỉ... A, Sobek, thằng con trai đẹp trai của cha, cha thấy con vẫn luôn luôn tạo ra niềm vui. Và Ipy, Ipy yêu quí nhất của cha. Đứng lùi lại một chút để cha nhìn cho rõ, đó... lớn bộn rồi, lớn hơn một người lớn nữa. Satipy, Kait, các con chẳng khác gì con ruột của cha... Còn Henet, Henet trung thành của ta...
Henet quỳ mọp xuống, hôn lên đầu gối ông, khoe những giọt nước mắt vui sướng đang trào ra trong khóe mắt mụ.
- Gặp lại mụ ta mừng quá, Henet, khỏe mạnh vui vẻ chứ? Luôn luôn tận tụy với mọi người, vui vẻ tận đáy lòng.
- Còn Hori tuyệt diệu của ta, tính toán rất tài, viết cũng giỏi. Thế nào Hori, công việc đều phát đạt chứ, ta tin chắc như vậy.
Rồi thì việc chào hỏi xong, và khi thì thào chung quanh im dần xuống, Imhotep giơ tay ra dấu mọi người im lặng rồi cất tiếng, to và rõ:
- Các con của ta, ta có tin này cho các con. Như các con đều biết đó, trong nhiều năm nay, ta là một người cô độc, trên một khía cạnh nào đó. Vợ của cha - mẹ của các con, Yahmose và Sobek - và vợ thứ của cha - mẹ của con, Ipy ạ - cả hai đều đã đến với thần Osiris nhiều năm nay rồi. Vì thế, đối với các con, Satipy và Kait ạ, cha mang về cho các con một người chị em để cùng chia sẻ việc nhà với các con. Hãy ngắm nhìn đây, đây là Nofret, vợ lẽ của cha, vì cha các con sẽ yêu thương nàng. Nàng đã cùng cha từ Memphis (một thành phố của vương quốc Ai Cập cổ đại trên bờ sông Nile, cách Cairo 13 dặm phía Nam) ở phương Bắc về đây và sẽ ở lại với các con khi cha ra đi vì công việc.
Vừa nói ông vừa đưa tay kéo một người đàn bà tiến về phía trước. Cô ta đứng bên cạnh ông, đầu hất lên, cặp mắt nheo lại, trẻ, vênh váo và tuyệt đẹp.
Renisenb giật mình vì ngạc nhiên tự nhủ: "Nhưng cô ta còn quá trẻ. Có lẽ không bằng tuổi mình nữa."
Nofret đứng yên hoàn toàn. Môi nàng thoáng một nụ cười, một nụ cười có vẻ chế nhạo hơn là để làm vui lòng mọi người.
Lông mày nàng đen nhánh, thẳng tắp, nước da mịn màu đồng, cặp lông mi dài và dày che kín cặp mắt.
Cả gia đình Imhotep khựng lại, yên lặng đứng nhìn. Giọng Imhotep thoáng vẻ bực bội:
- Nào, các con, hãy chào mừng Nofret đi chớ! Các con không biết cách chào đón người vợ lẽ của cha mình khi cha mình đem về để ở với các con hay sao?
Ngập ngừng và miễn cưỡng, mọi người chào Nofret.
Có lẽ để che lấp một sự khó chịu nào đó, Imhotep ra bộ hân hoan, vui vẻ:
- Thế có phải không nào? Nofret, Satify, Kait và Renisenb sẽ đưa em về nơi khu phụ nữ. À, mấy cái hòm đâu rồi? Đã đem lên bờ chưa?
Người ta lập tức khiêng những chiếc rương gỗ có nắp tròn ra khỏi thuyền. Imhotep quay lại nói với Nofret:
- Tư trang và quần áo của nàng đều đầy đủ cả đây. Giờ nàng hãy đi và bảo chúng đặt ở chỗ nào trong nhà.
Và khi những người phụ nữ đi về, Imhotep quay lại với người con trai:
- Ruộng đất thế nào? Tất cả tốt đẹp chứ con?
Yahmose mở lời:
- Thưa cha, số ruộng phía dưới mà Nakht thuê...
- Thôi, khoan nói chi tiết đã. Yahmose giỏi giang ạ. Để đó đã. Tối nay gia đình ta hội ngộ. Sáng mai, con, cha và Hori sẽ nói chuyện công việc. Ipy lại đây. Cha con ta cùng đi về nhà nào. Xem con cao chừng nào rồi. Ồ, đầu con vượt quá đầu cha rồi đó.
Sobek càu nhàu bước theo sau cha và Ipy. Anh thì thào vào tai Yahmose:
- Tư trang áo xống, anh có nghe thấy không? Lợi tức do tài sản phía bắc đem lại đã ra đi như vậy đấy. Lợi tức của chúng ta.
Yahmose thì thào:
- Suỵt! Coi chừng cha nghe thấy đó!
- Nghe thì sao, tôi không sợ cha như anh đâu.
Đến nhà, Henet lên phòng Imhotep sửa soạn nước tắm cho ông. Mụ luôn luôn mỉm cười, Imhotep buông rơi vẻ cởi mở có tính cách tự vệ của mình hồi nãy:
- Sao, Henet, mụ nghĩ việc làm vừa rồi của ta thế nào?
Mặc dù ông nghĩ rằng mọi việc trong nhà đều phải theo ý ông, ông cũng biết rất rõ rằng việc đem Nofret về nhà sẽ gây nên một trận bão tố, ít nhất nơi phía những người phụ nữ trong nhà. Nhưng Henet thì khác. Một người suốt đời chỉ biết tận tụy với người khác. Mụ sẽ không làm ông thất vọng.
- Cô nhà đẹp quá! Đẹp tuyệt trần! Tóc tai, thân hình đẹp ơi là đẹp! Cô nhà xứng đáng với ngài lắm, ngài Imhotep ạ, con còn biết nói gì hơn thế? Người vợ khuất bóng của ngài sẽ vui lòng thấy ngài đã chọn một người bạn đường như vậy để làm rạng rỡ cuộc đời còn lại của ngài.
- Mụ thật nghĩ thế sao, Henet?
- Con chắc chắn như vậy, thưa ngài. Sau khi để tang cho phu nhân ngần ấy năm trời, giờ là lúc ngài nên hưởng thụ lại cuộc đời.
- Mụ biết nhà ta rõ lắm... Ừ, ta, ta cũng cảm thấy đến lúc mình phải sống như một người đàn ông phải sống. Ừ, mà mấy đứa dâu và con gái ta, có lẽ chúng bất bình về việc này.
- Họ không nên vậy. Trong nhà này, chẳng phải mọi người đều phụ thuộc vào ngài sao?
- Mụ nói đúng, hoàn toàn đúng.
- Bằng vào lòng rộng lượng của ngài mà họ có cơm ăn, áo mặc. Họ được no đủ là hoàn toàn do nỗ lực của ngài.
Imhotep thở dài:
- Quả vậy, chính vì chúng mà ta làm việc không nghỉ. Đôi khi ta tự hỏi chúng có nhận thức được chúng mang ơn ta như thế nào không?
Henet gục gặc đầu:
- Ngài phải nhắc cho họ nhớ điều đó. Còn con, cái con Henet nhỏ bé khốn nạn này, nó không bao giờ quên nó mang ơn ngài như thế nào. Nhưng bọn trẻ thì đôi khi không suy nghĩ và khá ích kỷ. Họ cho rằng chính họ mới quan trọng mà không thấy rằng họ chỉ có thể thi hành những chỉ thị ngài dạy bảo thôi.
- Đây thật là điều đúng nhất; Henet ạ. Ta luôn luôn nghĩ mụ là một con người thông minh.
Henet thở dài:
- Ước chi những người khác cũng nghĩ như ngài.
- Thế là sao? Có ai đối xử không tốt với mụ?
- Ồ, không ngài ạ. Không phải họ cố tình đâu. Tất nhiên theo họ thì con phải làm việc không nghỉ (mà thật ra con vui lòng làm chứ có than phiền gì đâu) nhưng nếu nói cho con một lời tử tế, cảm tình, thì điều đó đối với con khác hẳn.
- Đó là điều mụ luôn luôn có được ở ta. Và ở đây, luôn luôn là nhà của mụ, Henet ạ.
- Ngài thật quá tử tế với con, chủ nhân ạ - Mụ ngừng một lát rồi nói tiếp - Bọn nô lệ đã sửa soạn xong nước nóng trong phòng tắm. Khi ngài tắm mặc xong, cụ thân mẫu ngài cần gặp ngài.
- Mẹ ta hả? Ờ, ờ, tất nhiên...
Imhotep đột nhiên bối rối. Rồi ông trấn tĩnh lại và nói nnah:
- Lẽ tự nhiên. Ta định... ừ, báo với mẹ ta là ta sẽ đến ngay.
Esa, trong chiếc áo choàng ngoài bằng vải gai đẹp nhất của bà, nheo mắt nhìn con trai với một vẻ vui thích nhạo báng:
- Mừng con, Imhotep. Thế là con đã trở về và theo mẹ nghĩ, không phải một mình.
Imhotep nhướn người lên trả lời hơi bẽn lẽn.
- Sao, thế là mẹ đã nghe chuyện rồi?
- Lẽ tự nhiên. Cả nhà ta đang bàn tán chuyện này. Chúng bảo cô gái đẹp và rất trẻ.
- Nàng mới 19 tuổi, và ờ, không đến nỗi khó coi lắm.
Esa bật cười. Tiếng cười cục cục khó chịu của một người già.
- Ừ, tốt. Không ai ngốc như một ông già ngốc.
- Mẹ ạ, con thật sự không hiểu mẹ muốn nói gì?
Esa trả lời nghiêm nghị:
- Mẹ nói xưa nay con vẫn là thằng ngốc, Imhotep ạ!
Imhotep thẳng người, nói ấp úng một cách giận dữ. Mặc dầu ông thường ý thức về sự quan trọng của mình, ông vẫn bị Esa đâm thủng cái lá chắn của lòng tự tin. Trước mắt mẹ, ông luôn luôn cảm thấy mình giảm giá. Tia nhìn chế nhạo từ cặp mắt gần như mù lòa của bà chưa bao giờ thôi làm ông bối rối. Esa hẳn không bao giờ cường điệu về khả năng của ông cả. Và mặc dầu ông luôn cho rằng cách ông tự đánh giá mình là đúng còn cái đánh giá của mẹ mình chỉ là ý kiến của một bà khùng, tuy nhiên thái độ của bà vẫn không ngừng châm chích vào sự tự dối lòng êm ả của ông.
- Mẹ cho rằng một người đàn ông cưới một cô vợ hầu là một điều bất thường lắm sao?
- Không bất thường chút nào. Đàn ông luôn luôn khùng mà.
- Con không thấy có gì điên khùng cả.
- Thế con tưởng rằng sự hiện diện của cô gái ấy sẽ đem lại sự hòa hợp trong gia đình này sao? Satipy và Kait sẽ phát khùng lên và chúng sẽ khích chồng chúng.
- Chuyện này có liên hệ gì đến chúng? Chúng có quyền gì để phản đối không?
- Không có quyền gì cả.
Imhotep bước quanh phòng giận dữ:
- Thế tôi không thể làm theo ý thích của mình trong nhà này sao? Không phải tôi đã nuôi mấy đứa con trai và vợ con chúng sao? Chúng không nợ tôi cơm ăn áo mặc sao? Thế không phải tôi luôn luôn nhắc chúng điều đó sao?
- Đúng là con thường rất thích nói điều đó, Imhotep ạ.
- Thì đó là sự thực. Bọn chúng phụ thuộc vào con. Tất cả chúng.
- Và con chắc chắn rằng đó là một điều hay à?
- Thế mẹ cho rằng một người đàn ông lo chu cấp cho cả gia đình không phải là điều hay hay sao?
Ase thở dài:
- Chúng đâu có ăn không, chúng làm việc cho con, Imhotep.
- Thế mẹ muốn con khuyến khích chúng lười biếng sao? Lẽ tự nhiên chúng phải làm việc.
- Chúng đã lớn rồi. Ít nhất Yahmose và Sobek còn hơn là lớn nữa.
- Sobek không có trí phán đoán. Nó làm việc gì cũng sai. Nó lại thường xấc xược, đó là điều con không thể tha thứ được. Còn Yahmose là một thằng bé vâng lời ngoan ngoãn...
- Nó hơn là một thằng bé.
- Nhưng đôi lúc con phải bảo nó một điều hai hay ba lần nó mới nắm được. Con phải suy tính mọi sự, phải đi khắp mọi nơi. Suốt thời gian con đi vắng, con phải đọc cho thư ký viết về. Viết từng chỉ thị một cho bọn chúng thi hành... Con không có thì giờ nghỉ ngơi, không ngủ nổi. Và bây giờ, khi con về nhà muốn kiếm một chút yên tĩnh, thì có những khó khăn mới. Ngay cả mẹ, mẹ cũng phủ nhận cái quyền của con muốn cưới một cô vợ hầu như mọi người đàn ông khác. Mẹ tức giận.
Esa ngắt lời:
- Mẹ không tức giận, mẹ vui thích. Quan sát mọi chuyện xảy ra trong nhà này là một tò chơi thú vị của mẹ. Nhưng mẹ cũng nhắc với con rằng khi con trở lên phương Bắc, thì tốt nhất nên đem cô ấy đi với con.
- Chỗ của nàng là ở đây, trong nhà của tôi! Ai dám ngược đãi nàng?
- Không phải vấn đề ngược đãi, nhưng con phải nhớ rằng, nhen một mồi lửa và đống rơm khô thật dễ dàng. Người xưa từng nói về người đàn bà rằng: "Nơi nào có họ thì không hay..."
Esa ngừng, rồi chậm rãi nói:
- Nofret đẹp. Nhưng con nhớ điều này: "Đàn ông bị mê hoặc bởi hào quang rực rỡ của người đàn bà và than ôi, trong một phút thôi, chúng biến thành những viên hồng mã não bạc màu..."
Giọng bà chùng xuống khi nói tiếp:
- Một chuyện nhỏ nhặt không đâu, từ từ, giống như một giấc mộng, rồi cuối cùng là cái chết đến...