Sóng nhè nhẹ vỗ lên mạn thuyền. Quan thuyền lấy một tiết tấu không thể diễn tả chậm rãi nhẹ trôi, vừa lúc phù hợp với giọng điệu thong thả của Đường Thuận Chi ở bên trong thuyền, giờ khắc này thiên nhân hợp nhất.
- 34 năm trước, vào thời khắc tiên sinh hấp hối, các lão sư hỏi tiên sinh có y ngôn gì.
Đường Thuận Chi chậm rãi nói:
- Tiên sinh dùng ngón tay hướng trước ngực, để lại tám chữ cuối cùng của đời người."Thử tâm quang minh, diệc phục hà ngôn."
Thẩm Mặc rất có nghiên cứu đối với điển tịch Vương Học, tự nhiên biết đoạn cố sự này, y nhẹ nhàng gật đầu, nghe Đường Thuận Chi nói tiếp:
- Lý giải của ta đối với bát tự châm ngôn này là 'không thẹn với lương tâm, chết có ý nghĩa', từ đó về sau ta hết sức hướng tới loại cảnh giới này, lúc nào cũng chỉ cầu cúi ngẩng đầu không thẹn, tận hết sức mình.
Rồi mỉm cười nói với Thẩm Mặc:
- Ta cũng đã từng khổ não, cũng đã từng mất mát, cũng đã từng không thể kiên trì tiếp, nhưng mỗi khi ta nghĩ tới tám chữ này, ta liền cảm giác tâm linh như có chỗ dựa. Rốt cuộc có một ngày, ta phát hiện toàn bộ cửa ải khó khăn đều là một đoạn trải qua, đi qua đoạn nhấp nhô sẽ gặp con đường bằng phẳng nghênh đón. . . Cho dù ở trên hiểm phong cũng còn có vô hạn phong cảnh, chỉ nhìn ngươi đối mặt với nó thế nào.
- Từ sau khi hiểu được đạo lý này, ta liền mỉm cười đối với mỗi ngày, bất kể đang trải qua việc gì, ta đều gắng đạt tới tận hết sức mình, làm được không thẹn với lương tâm, về phần kết quả đạt được gì, cũng không phải vấn đề ta quan tâm.
Đường Thuận Chi bỗng dừng lại, dường như nhớ tới cuộc đời nhấp nhô lên xuống của mình, rồi khẽ mỉm cười nói:
- Cho nên cả đời ta, học vấn cũng chưa thấu, quan cũng không làm tốt, ngay cả kháng Oa, hôm nay cũng phải bỏ dở nửa chừng rồi, ta thật là một kẻ vô tích sự.
Nói rồi, trên mặt nở nụ cười tiêu sái, không mang theo một tia tiếc nuối:
- Nhưng ta không hối hận chút nào, bởi vì học vấn không tốt, là ta không có đại trí tuệ của tiên sinh, cũng không phải là không chăm chỉ; quan không làm tốt, là ban đầu tính cách của ta không hợp làm quan. Sau đó ta ép buộc mình học hành, đáng tiếc tuổi không đợi người, khiến ta không cách nào xây dựng được công lao sự nghiệp như tiên sinh. . .
Chỉ nghe Đường Thuận Chi thở dài một hơi nói:
- Đấu với trời, đấu với đất, nhưng không thể đấu với số mệnh, đời này không thể làm tam bất hủ thánh nhân như tiên sinh, lập công, lập đức, lập ngôn. Nhưng ta đã tận khả năng của mình, dốc hết sức, không thẹn với lương tâm, cũng được cho là chí nhân rồi.
Rồi mỉm cười Thẩm Mặc nói:
- Không tiếc nuối như vậy, chết thì có khổ gì?
Thẩm Mặc trầm tư một lúc lâu, khẽ nói:
- Ý của sư thúc là, sư thúc kiên trì cái tâm của mình, làm tất cả một cách dụng tâm nhất, tự nhiên là có thể lạnh nhạt với thành bại vinh nhục, đúng không?
Đường Thuận Chi cười hỏi y:
- Tâm của mình là cái gì?
Thẩm Mặc suy nghĩ một chút, nhỏ giọng nói:
- Là lương tâm. . .
Đường Thuận Chi lại hỏi:
- Tâm học của tiên sinh tứ tuyệt là cái gì?
Điều này không cần nghĩ, Thẩm Mặc hắng giọng nói:
- Vô thiện vô ác tâm chi thể, hữu thiện hữu ác ý chi động. Tri thiện tri ác thị lương tri, vi thiện khứ ác thị cách vật.
Đường Thuận Chi cười thành tiếng, hỏi y:
- Ngươi còn gì nghi vấn nữa không?
Thẩm Mặc chậm rãi lắc đầu. Những gì Đường Thuận Chi có thể dạy thì đã dạy cho y hết rồi. Nhưng nếu muốn chân chính tỉnh ngộ thì còn phải dựa vào tu hành và ngộ tính của bản thân y. Nói không chừng sau một khắc liền có thể khai ngộ, chân chính nắm trong tay tâm linh của mình; nói không chừng vĩnh viễn làm không được, chỉ có thể mặc cho tâm bay đi, ý loạn, mê mê tỉnh tỉnh qua cả đời.
~~
Giải quyết hết vấn đề Hình nhi thượng, còn phải trở lại trong hiện thực Hình nhi hạ. . .
/Hình nhi thượng là chỉ những quy luật, nguyên tắc tương đối trừu tượng.
Hình nhi hạ là chỉ cụ thể, sự vật cảm tính.
Cái này thuộc phạm trù Triết học #:-S
Thẩm Mặc nhẹ giọng hỏi:
- Sư thúc gọi sư điệt tới là có gì muốn dặn?
- Quả thật có chút bận tâm.
Đường Thuận Chi cười nói:
- Mặc dù ta có thể ra đi an nhàn, không còn bận tâm, với ta mà nói, thế giới này đã kết thúc. Thế nhưng các ngươi còn phải tiếp tục sống sót, hoàn thành đều sứ mệnh của mình, cho nên trước khi sắp chia tay ta có vài lời khuyên, vài câu nhắc nhở.
Rồi cười ha ha nói:
- Nếu như ngươi không định nghe thì ta cũng không nhắc nhở ngươi cái gì.
- Mời sư thúc nói. - Thẩm Mặc khẽ nói: - Thuốc tốt lời ngay, ta sẽ không giấu bệnh sợ thầy.
- Rất tốt. - Đường Thuận Chi cười nói: - Ngươi ghé tai qua đây.
Thẩm Mặc không biết vì sao hắn phải thần bí như vậy, nhưng vẫn theo lời ghé tai đến. Chỉ nghe Đường Thuận Chi nói ở bên tai:
"Táp táp tây phong mãn viện tài,
Nhị hàn hương lãnh điệp nan lai.
Tha niên nhĩ nhược vi Thanh đế,
Báo dữ đào hoa nhất xử khai. . ."
Bài [Đề cúc hoa]
Dịch nghĩa:
Ào ào gió tây trong vườn trồng hoa cúc
Nhị tàn, hương lạnh, bướm khó bay qua
Năm tới nếu ngươi làm chúa xuân
Sẽ truyền cho hoa đào nở ở đây cùng một chỗ
Dịch thơ:
Vi vút đầy vườn thổi gió tây
Nhụy rầu hương lạnh bướm khôn bay
Nếu xuân năm tới ngươi làm chúa
Truyền với hoa đào nở cả đây.
Bài thơ cũng không ưu mỹ, nhưng khí phách tận trời, chấn cho Thẩm Mặc suýt nữa ngả ngồi ra đất -- bài thơ này cũng không phải Đường Thuận Chi sáng tác, mà là đến từ đồng chí Hoàng Sào nổi tiếng. Từ sau khi Hoàng tiên sinh xuất đạo liền thay thế địa vị của Trần Thắng Ngô Quảng, trở thành nhân vật đại biểu cho cuộc khởi nghĩa nông dân. Hiện tại Đường Thuận Chi chỉ sửa 1 chữ trong bài thơ rồi đọc cho Thẩm Mặc, kẻ ngu cũng biết ý gì!
/Sửa 'ta=ngươi'.
"Lão huynh muốn học tập Hoàng tiền bối chắc!" đây là ý ngoài lời mà Thẩm Mặc nghe ra. Mặc dù lòng dạ của y còn sâu hơn cả thành Bắc Kinh, nhưng vẫn không thể hoàn toàn che giấu được sự kinh hoàng trong nội tâm. Một mặt thầm than trong lòng: "Lẽ nào ta ở trong mắt người khác, sinh ra đã cái mác làm phản rồi sao?" Một mặt biến sắc mấy lần, mồ hôi cũng thấm đầy trán.
Giờ lại đến phiên Đường Thuận Chi giật mình, hắn khẽ hỏi:
- Chuyết Ngôn, sao ngươi lại sợ thành như vậy?
Thẩm Mặc miễn cưỡng bảo trì trấn định, cười khổ một tiếng nói:
- Sư thúc cũng nói ta thành phản tặc rồi, ta còn có thể không sợ sao?
- Không đến mức vậy chứ? - Đường Thuận Chi nhẩm lại bài thơ kia: - Không nghiêm trọng thế mà.
- "Tha niên ngã nhược vi Thanh đế, báo dữ đào hoa nhất xử khai", đấy mà còn không nghiêm trọng hả?
Thẩm Mặc tức giận nói:
- Sư thúc, lời này mà truyền ra ngoài thì sẽ phải rơi đầu. Mặc dù sư thúc sắp phải đến thế giới khác rồi, nhưng lời nói vẫn còn phải chịu trách nhiệm. Ta dám phát thệ với thiên thần đầy trời, chưa từng nghĩ tới làm cái gì 'đế' thối tha ấy hết.
- Đâu phải vậy?
Đường Thuận Chi nói:
- Thanh đế chẳng qua là vị thần của mùa xuân, cùng lắm cũng chỉ coi là vương hầu phụ tá Ngọc Đế mà thôi.
Rồi cười nói:
- Ngươi đừng có mà liên tưởng bậy. Ý của ta là, ngươi phải học Vương An Thạch, biến đổi cái sự cũ kỹ hủ bại của Đại Minh, đúng không.
Bấy giờ Thẩm Mặc mới thở phào ra hơi, dở khóc dở cười nói:
- Thơ này là của Hoàng Sào làm, có thể tùy tiện trích dẫn sao?
- Cho nên ta mới bảo ngươi ghé tai qua đấy thôi.
Đường Thuận Chi bỡn cợt cười nói:
- Ngươi nói hai ta ai nghĩ sai?
Thẩm Mặc sớm biết là không đú lại vị sư thúc này, đành phải đầu hàng:
- Là ta là ta.
- Vậy thì còn được.
Đường Thuận Chi cười một tiếng, lại nghe Thẩm Mặc hỏi:
- Sao mà sư thúc thấy được chuyện này?
- Xem ra ngươi thật có dự định này!
Đường Thuận Chi khẽ nói:
- Tất cả những gì ngươi làm ở Tô Châu ta đều nhìn rõ hết, cũng tỉ mỉ nghiên cứu qua, phát hiện mặc dù ngươi xé xuống lá cờ ti Thị bạc, nhưng những chuyện làm ở phía dưới lá cờ, mỗi chuyện ta đều là mới nghe lần đầu. Có thể nói, hiện tại ti Thị bạc ngoại trừ cái tên là không đổi, kỳ thực đã biến thành một dạng khác. Một cơ cấu có thể độc lập tự chủ!
- Xem một chiếc lá biết trời thu mát mẻ. Nếu tương lai ngươi đăng các bái tướng nắm quyền, khi đó nhất định sẽ không sống yên ổn. Vả lại không phải là đánh đấm thông thường, mà sẽ là một trận đánh lớn!
Đường Thuận Chi nói năng rất sắc bén, đã làm cho Thẩm Mặc không thể biện luận, y chỉ có thể nhẹ nhàng gật đầu, cũng không định lừa hắn, thầm nghĩ cũng vừa lúc để nghe ý kiến của hắn thế nào, liền trịnh trọng gật đầu nói:
- Mặc dù ta mới 22 tuổi, nhưng đi ra làm quan đã 10 năm, nhìn khắp Đại Minh triều này thấy chuyện bất bình rất nhiều, không thay đổi thì chỉ có một đường chết. Gần là bị dị tộc diệt quốc, xa là lạc hậu với cường quốc, khi muốn đuổi kịp thì đã quá khó.
~~
Cách nói của y không hề bảo lưu chút nào, cũng không quản Đường Thuận Chi người ta có thể nghe hiểu hay không. . . Có lẽ ở trong tiềm thức, y đã đem vị sư thúc này trở thành một vị thần không gì làm không được rồi.
Đường Thuận Chi cũng không phải xuyên không tới đây, đương nhiên có hơi choáng váng, hắn đành phải hỏi xác thực:
- Cái nào bất bình?
- Bất bình đầu tiên là ở chỗ ruộng đất. Bởi gần trăm năm nay, triều đình bỏ mặc thôn tính ruộng đất, bảy thành ruộng đất của thiên hạ, đã tập trung trong tay một thành người, khiến người giàu nhiều ruộng mà không phải nộp thuế, người nghèo không kham nổi gánh nặng, hơn nữa thiên tai mấy năm liền đã tăng thêm phần gian khổ cho người nông dân, bọn họ phát hiện chỉ trông chờ vào đất thì đã không còn đường sống, sẽ trở thành lưu dân. Mà lưu dân, chính là ngọn nguồn mà bạo động tạo phản!
- Bất bình thứ hai ở chỗ nam bắc chênh lệch quá lớ. Phía nam đất lành, trù phú an khang, cho dù có giặc Oa quấy nhiễu, cuộc sống cũng vượt xa phương bắc. . . Có câu là đầy kho mới biết lễ nghi, muốn để cho một hài tử đọc sách, bình dân bách tính chí ít phải đạt được Tiểu khang thì mới ổn. Việc này tại phía nam không tính là khó. Mà ở phương bắc, hài tử có thể cắp sách đi học thì ít đến đáng thương.
Thẩm Mặc trầm giọng nói:
- Sự khác biệt của tiếp thu giáo dục thể hiện ở trên khoa cử, đó là chất lượng của khảo sinh nam bắc chênh lệch quá lớn, mặc dù có phân ra bảng lục thủ của hai vùng nam bắc, nhưng đến cuối cùng sắp xếp định thứ tự thì chẳng phân biệt được nam bắc.
Thẩm Mặc lấy hơi rồi nói tiếp:
- Chúng ta đều là người từng trải, đương nhiên biết không Hàn Lâm xuất thân thì không được nhập nội các, cho nên các thừa tướng, bộ đường của triều đình tuyệt đại đa số đều là người phía nam, bản thân người phía nam rất coi thường người phương bắc. Hiện tại các chức vị của họ tại phương bắc thì lại càng thiếu suy nghĩ vì bách tính phương bắc. Chỉ vì quan chức của mình, không quản bách tính chết sống, thậm chí là an nguy của phương bắc. . . Nếu như tương lai, phương bắc mấy năm liền hạn hán, đồng thời Man tộc tạo phản, hậu quả thiết nghĩ không chịu nổi.
- Thứ ba, là bất bình giữa thương nhân và kẻ sĩ. Kẻ sĩ không tham gia lao động, nhưng lại hưởng hết đặc quyền, không làm mà hưởng; thương nhân sáng tạo ra tài phú vô cùng thì không có bất cứ địa vị chính trị gì, còn phải chịu kẻ sĩ khi dễ bóc lột. Như vậy hậu quả rất nghiêm trọng, sẽ làm cho thương nhân, người nắm giữ tài nguyên to lớn của xã hội thiếu khuyết lòng trung thành đối với triều đình, khó mà cùng quan viên đồng tâm hiệp lực, thậm chí có đôi khi sẽ phản chiến, từ phía sau đâm cho triều đình một đao, đây đều là việc rất có khả năng.
Cuối cùng, Thẩm Mặc tổng kết:
- Chuyện bất bình có rất nhiều, nhưng chỉ đi sâu vào tam đại bất bình này. Nếu như không giải quyết, mỗi một cái đều có thể dẫn đến họa ngập đầu tai ương.
Bỗng dừng lại một lát, mới nói tiếp:
- Cho dù không ở đương đại, nhưng cũng sẽ không quá 100 năm, Chuyết Ngôn bất tài, tính toán cho Hoa Hạ ta, cũng phải thử đi giải quyết mấy vấn đề này.
Nghe xong những lời trần thuật đầy hùng hồn của Thẩm Mặc, Đường Thuận Chi lại thong thả nói:
- Cải cách chính trị của Vương An Thạch kết quả cuối cùng thế nào?
- Thất bại rồi. - Thẩm Mặc nhìn Đường Thuận Chi, nhẹ giọng đáp.
- Vì sao lại thất bại? - Đường Thuận Chi hỏi.
Thẩm Mặc thầm nghĩ, đó cũng giống như một hài tử ba tuổi không có mẹ, nói đến thì dài. Cũng may Đường Thuận Chi không có làm khó y, mà là tự hỏi tự đáp:
- Vương An Thạch sở dĩ thất bại, là bởi vì hắn tự cho là thông minh, quá tưởng đương nhiên.
Rồi nói nặng lời hơn:
- Một việc, một hiện tượng xuất hiện ở trên đời này tất nhiên phải có tính hợp lý của nó, bằng không thì nó sẽ tuyệt không sinh ra, sinh ra cũng sẽ lập tức tiêu vong.
- Vương An Thạch không hiểu được đạo lý này, hắn thống hận tất cả hiện trạng không công bình, muốn phá vỡ toàn bộ chế độ cũ. Mà không biết, cũ có chế độ hoặc ngoan cố, hoặc không hợp lý, nhưng phù hợp với yêu cầu của một phương cường đại nhất. Cho nên một phương cực mạnh nhất định sẽ giữ gìn chế độ, và người chấp hành chế độ. Những người này đều là người rất thông minh, vả lại sở hữu quyền lực cực mạnh. Bọn họ nhất định sẽ triển khai thế tiến công ác liệt nhất đối với bất cứ người nào vọng tưởng phá cũ lập mới, từ thân thể đến tinh thần, tiêu diệt hoàn toàn phần tử đối lập.
Thấy Thẩm Mặc lộ vẻ mặt suy tư, Đường Thuận Chi có chút uể oải nói:
- Ta rất xem trọng tương lai của ngươi, chỉ cần không xuất hiện bất trắc, 20 năm sau triều đình Đại Minh này sẽ là thiên hạ của ngươi. Ngươi có thể chủ đạo một tràng phục hưng, cũng có thể gây thành một tràng tai hoạ, là phúc hay họa, tất cả chỉ là một ý niệm của ngươi.
- Vậy làm sao phân biệt, cái nào có thể làm, cái nào không thể làm chứ?
Thẩm Mặc cũng không phải muốn hoàn toàn nghe hắn, linh hồn đến từ 500 năm sau, chỗ đáng quý nhất đó là sẽ không mê tín bất cứ quyền uy nào, cho dù đối mặt với Như Lai, Allah, hoặc là chúa Giê-xu. Nhưng điều này cũng không gây trở ngại cho y, khiêm tốn hỏi 'Đạo' của một vị đại hiền.
- Tiêu chuẩn là làm theo khả năng.
Đường Thuận Chi rủ mi mắt xuống nói:
- Những chuyện mà ngươi cảm giác bản thân nhấc chân là có thể làm được thì đừng do dự giữ sức, phải toàn lực ứng phó để hoàn thành, nhưng nhất thiết đừng 'biết rõ không thể mà vẫn cố'!! Đó là một loại tâm tính của nhược giả, nhìn như ngược lại với 'phá bình phá cho vỡ', nhưng kì thực cùng loại.
Nói rồi giương mắt lên, hai mắt như điện nhìn Thẩm Mặc, gằn từng chữ:
- Người có quyền hành nắm giữ quốc gia thì không nên hành động theo cảm tình, làm những chuyện đã định trước sẽ không thành công. Cũng không thể áp đặt một tương lai mơ hồ lên đầu quốc gia và bách tính, đó là một loại hành vi không phụ trách nhiệm.
- Vậy chẳng phải là mọi việc sẽ không làm gì?
Thẩm Mặc nhẹ giọng hỏi:
- Bất kể làm cái gì, đều có chỗ không xác định được. Lẽ nào phải vì chuyện nhỏ mà bỏ việc lớn.
- Đương nhiên không phải.
Đường Thuận Chi lắc đầu cười nói:
- Đối với trị quốc, ý kiến của ta là dụng tâm Bồ Tát, cầm thủ đoạn sét đánh. Cái trước là, lúc nào ngươi cũng phải nhớ kỹ, tôn chỉ của mình là 'để cho đại đa số mọi người được sống tốt'. Ngươi không đập chén cơm của người khác, người khác cũng sẽ không phản đối ngươi, tất cả mọi người không phản đối ngươi, ngươi cũng có thể làm thêm nhiều việc lợi quốc lợi dân rồi.
Rồi vẻ mặt nghiêm túc nói:
- Còn cái sau, chính là đối với người phản đối quyết không thể lưu tình, hoặc là không làm, đã làm là làm dứt khoát, tuyệt không cho đối phương cơ hội tỉnh lại.
- Hai cái hỗ trợ lẫn nhau, mới có thể giúp ngươi đạt được sự ủng hộ và kính nể của đại đa số người, mới có thể giúp ngươi thủy chung ở vào đa số phái, mà địch nhân của ngươi thì thủy chung bị vây vào hoàn cảnh bị cô lập. Đắc đạo đa trợ, thất đạo quả trợ, dĩ đa trợ đối quả trợ, sao lại có lý không thắng?
~~
Sau khi nghe xong những lời khuyên của Đường Thuận Chi, Thẩm Mặc khẽ nói:
- Những lời nói của sư thúc ta đều nhớ kỹ, hiện tại sư thúc có thể nhắc nhở rồi chứ?
- Ừm. . .
Đường Thuận Chi uể oải nhắm mắt lại:
- Đi gọi Hạc Chinh vào đây.
Nói nhiều như vậy hắn đã như dầu hết đèn tắt, cần phải nghỉ ngơi một chút thì mới có thể kiên trì nói thêm vài câu.
Thẩm Mặc liền vội vàng đi ra ngoài gọi Đường Hạc Chinh đi vào. Vừa nhìn thấy phụ thân, hắn liền quỳ phịch xuống, rơi lệ nói:
- Phụ thân có gì phân phó?
Hắn cũng biết, đây là cha hắn đang dặn dò hậu sự.
- Hậu sự không cần phân phó, ngươi khẳng định sẽ làm rất tốt.
Đường Thuận Chi nhìn đứa con trai nhỏ tuổi, đây là tiếp diễn cho sinh mệnh của mình. Hắn hơi động tình nói:
- Hạc Chinh, cho tới bây giờ ta đều mặc cho con tự do phát triển, cứ nhất định không muốn con đi vào con đường khoa cử, ràng buộc nhân sinh của con. Hiện tại con đã 24 tuổi rồi, vào tuổi này thì năm đó cha đã trúng tiến sĩ, nhưng cũng trôi qua một cách mơ màng, làm cho ta phí thời gian rất nhiều năm, cuối cùng thành kẻ vô tích sự.
Vẻ tiêu sái khi tự thuật với Thẩm Mặc tự nhiên không thể dùng để nói với con trai, bởi vì đối với người trước là thổ lộ, đối với người sau chính là giáo dục. Lại nghe hắn trầm giọng nói:
- Trước đây con từng nói, muốn học tổ sư, làm thánh nhân lập ngôn, lập đức, lập công; còn nói muốn đọc sách làm quan, làm vị quan tốt vì nước vì dân; còn nói muốn tập võ, bảo vệ quốc gia, mở mang bờ cõi; vài năm trước khi xem qua [Hải Bị Vong Lục], con lại nói muốn suất lĩnh hạm đội ra biển, đi xem những lục địa đó có phải thần kỳ như thế không.
Nói xong, hắn cúi đầu nhìn con trai, có chút vui mừng nói:
- Quả thật, hiện tại con thành thục văn võ, Tâm học, hàng hải đều có chút tạo nghệ, nhưng mọi thứ tinh thông tất nhiên là mọi thứ qua quít, hôm nay con phải xác định phương hướng cho tương lai, sau đó biến nó thành sở trường. . .
Chỉ nghe Đường Thuận Chi trầm giọng nói:
- Vấn đề này, ta đã cho con suy nghĩ một năm rồi, hiện tại cho ta đáp án đi. . .
- Bất kể là cái nào cũng được chứ ạ? - Đường Hạc Chinh nhỏ giọng hỏi.
- Đương nhiên. - Đường Thuận Chi gật đầu nói.
- Vậy con lựa chọn hàng hải. - Đường Hạc Chinh nói: - Quan trường quá bẩn, võ tướng quá thảm, thánh hiền quá xa, con vẫn thích biển rộng sạch sẽ, đi tìm những đại lục có thật này, vẫn có thể danh thùy thanh sử, làm rạng rỡ Đường gia!
- Có thể. - Đường Thuận Chi nói xong nhìn sang Thẩm Mặc. Tất cả đều hiểu ý, không cần nói rõ.
Hết thảy tâm sự đều đã giải quyết, hắn đột nhiên mặt mày rạng rỡ nói:
- Mang rượu lên đây, hai người tiễn đưa cho ta.
Một bàn thức ăn rượu ngon được mang lên, Đường Thuận Chi vừa ca vừa uống, ca chính là bài [Mãn Giang Hồng] của Nhạc Võ Mục: "Nộ phát trùng quan, bằng lan xử, tiêu tiêu vũ hiết. Sĩ vọng nhãn, ngưỡng thiên trường khiếu, tráng đồng kích liệt. Tam thập công danh trần dữ thổ, bát thiên lý lộ vân hòa nguyệt. Mạc đẳng nhàn, bạch liễu thiểu niên đầu, không bi thiết."
"Tịnh Khang sỉ, do vị tuyết; thần tử hám, hà thì diệt. Giá trường xa đạp phá, Hạ Lan sơn khuyết. Tráng chí cơ xan hồ lỗ nhục tiếu đàm khát ẩm hung nô huyết. Đãi tòng đầu, thu thập cựu sơn hà. Triêu thiên khuyết!"
Uống hết một vò rượu, Đường Thuận Chi say chết dưới ánh mắt của con trai và Thẩm Mặc, hưởng thọ 54 tuổi.
~~
Mãn giang hồng (Người dịch: Nam Trân)
Tóc dựng mái đầu,
Lan can đứng tựa,
Trận mưa vừa dứt.
Ngóng trời xa,
Uất hận kêu dài.
Hùng tâm khích liệt,
Ba mươi tuổi cát bụi công danh,
Tám ngàn dặm dầm sương dãi nguyệt.
Chớ lỏng lơi nữa kẻo bạc đầu,
Ích gì rên xiết.
Mối nhục Tĩnh Khang,
Chưa gội hết.
Hận thù này,
Bao giờ mới diệt.
Cưỡi cỗ binh xa,
Dẫm Hạ Lan nát bét.
Đói, vùng lên ăn thịt giặc Hồ,
Khát, cười chém Hung Nô uống huyết.
Rồi đây dành lại cả giang san,
Về chầu cửa khuyết.