Theo tập quán truyền thống của người phương Tây, Thanh Trì đeo một chiếc
nhẫn cưới ở ngón vô danh bên bàn tay trái. Chiếc nhẫn kiểu dáng đơn
giản, ăn cả vào khớp xương ngón tay do đeo lâu ngày. Tầm quan trọng của
chiếc nhẫn này không phải ở chỗ giữ gìn khuôn phép cho cuộc hôn nhân –
thậm chí một phần con người Thanh Trì còn đi theo chiều ngược lại, mà ở
chỗ anh dùng nó để vạch ra giới tuyến an toàn với bên ngoài, nhắc nhở
những người phụ nữ quen biết rằng: Em có thể lại gần tôi, nhưng tôi bị
hạn chế rồi.
Trong ứng xử với phụ nữ, anh luôn giữ thái độ thăm
dò cởi mở. Tràn đầy hứng thú với cái đẹp, ham muốn chinh phục cũng mạnh
mẽ như nhiệt lượng sống. Theo đuổi sự đổi mới liên tục và căng tràn, một biểu hiện của cả chủ nghĩa thực dụng lẫn chủ nghĩa lý tưởng, đồng thời
vẫn thận trọng và cảnh giác. Thuộc hàng ngũ tinh hoa của xã hội thương
mại, người đàn ông này rất tỉnh táo, biết mình biết ta, tư duy logic và
có khả năng quan sát ở tầm vĩ mô do được rèn luyện qua quá trình kinh
doanh. Anh là người rất khó chinh phục.
Khánh Trường đi phỏng vấn về, Fiona nhắc cô rằng đừng để bề ngoài sang trọng và bóng bẩy của gia
đình Thanh Trì đánh lừa. Luôn ý thức được hố sâu ngăn cách hiện hữu giữa hai vợ chồng suốt mấy năm qua, Phùng Ân Kiện giờ đã bốn mươi tuổi vẫn
cố gắng mang thai, muốn sinh đứa con nữa để củng cố sự bền chặt của gia
đình. Quan hệ giữa họ giống như tất cả các cuộc hôn nhân thông thường,
đã bước sang thời kì đông lạnh, không dễ khơi lên vui buồn mừng giận
nữa; hiếm khi chuyện trò, gắn kết lỏng lẻo, chỉ có hai đứa con là mối
liên hệ duy nhất. Họ gần ít xa nhiều, một phần vì tính chất công việc
nay đây mai đó của anh, nhưng nhiều phần là vì hình thức hôn nhân đã
khiến trí tưởng tượng và sức hấp dẫn lẫn nhau của hai người bị mài mòn
và cùn nhụt dần trong gạo dầu muối mắm thường nhật.
Một cuộc hôn
nhân lâu năm cuối cùng sẽ trở thành một hợp thể tạo nên bởi thói quen,
lòng tin, trật tự và trách nhiệm. Ổn định về hình thức rồi, nó dần dần
thoát ly khỏi cái tôi cá nhân. Những yếu đuối, sâu kín, biến đổi, mâu
thuẫn trong tính người, những năng lượng sục sôi tuôn chảy, đã được định sẵn là sẽ có chỗ xung đột với hiện thực bị đóng khung vào khuôn khổ và
công thức. Chỉ có yêu đương và thôi thúc của tâm hồn mới tiếp cận được
sự ngọt ngào kiêm tăm tối khó tả này. Một phạm trù nhiều lý tính như hôn nhân, trong lúc thanh lọc những chao đảo bấp bênh cũng thanh lọc luôn
cả tò mò và khám phá. Một đôi nam nữ, sinh con đẻ cái, mặt chạm mặt đêm
ngày, hứng thú và ham muốn tìm hiểu lẫn nhau sẽ dần dần nguội lạnh.
Ba năm rồi, Thanh Trì có tình nhân.
Một người mẫu làng nhàng trong giới thời trang Bắc Kinh. Theo anh từ năm
mười bảy tuổi, nay đã hai mươi, vẫn duy trì quan hệ, được Thanh Trì mua
tặng một căn biệt thự. Cô tên là Vu Khương. Phùng Ân Kiện giả đui giả
điếc, cố tránh chọc thủng lớp giấy mỏng này. Vu Khương không nổi tiếng
lắm nhưng dầu sao cũng là nhân vật công chúng, hễ được phỏng vấn đều nói mình độc thân, chưa có bạn trai. Đây chẳng phải điều gì bí mật. Fiona
cho Khánh Trường đường dẫn và mật khẩu để đọc blog của Vu Khương. Fiona
có kênh khai thác được bất cứ chuyện thị phi đồn thổi nào mà cô muốn tìm hiểu. Thú vui lớn nhất của cô về giới giải trí là: rình mò, bình phẩm,
bàn tán, đả kích.
Hiển nhiên còn có mục đích khác nữa, mà cô cũng chẳng giấu Khánh Trường.
Cô và Thanh Trì quen biết đã lâu. Gặp anh lần đầu trong một bữa tiệc, cô
trúng tiếng sét ái tình ngay lập tức, anh đáp lại mập mờ lấp lửng. Cô đi Bắc Kinh công tác, họ lên giường với nhau. Đúng như tác phong cố hữu,
Thanh Trì công khai tình trạng có vợ có bồ, để đối phương tự quyết định
tiến hay lùi trong mối quan hệ với anh. Fiona nói, Khánh Trường ạ, đàn
ông đều là giống vật tham lam, nhất là những kẻ mạnh mẽ quyền lực. Loại
đàn ông gia thế đường hoàng tâm tư cẩn trọng phong lưu đa tình như Hứa
Thanh Trì lại càng khiến người ta phát cuồng. Đàn bà tưởng rằng sẽ giữ
được anh, bản thân anh xưa nay cũng không tỏ vẻ từ chối né tránh ai hết, nhưng thực tế anh nắm quyền kiểm soát, không để bị chế ngự, đúng là một đối thủ hùng mạnh.
Cô lại nói, dù sao chăng nữa, tình hình vẫn
có cơ tiến triển. Biết đâu một ngày nào đó anh sẽ ly hôn, một ngày nào
đó anh chia tay Vu Khương. Rồi một ngày nào đó, chị và anh ấy sẽ ở bên
nhau.
Khánh Trường nhận thấy Fiona đang ứng xử rất linh hoạt, cố ý bỏ qua những khiếm khuyết và mặt trái không thể sửa chữa được của hoàn
cảnh này để rút tỉa ra nguồn năng lượng tích cực và mạnh mẽ. Đàn ông đã
gọi là thành công, là doanh nhân giỏi xoay xở trong xã hội thương mại,
không thể không hiểu những toan tính và mong muốn trần tục trong trái
tim phụ nữ, trừ phi cố ý giả ngây. Huống hồ tuổi trẻ và sắc đẹp không
hiếm hoi gì ở nơi đô hội này. Bỏ thời gian và sức lực ở một chừng mực để giải trí chốc lát trên giường thì có thể, nhưng không người đàn ông
thông minh nào lại vì chuyện đó mà trả cái giá rất đắt là thiết lập một
mối quan hệ ổn định.
Sau thời gian dài tiếp xúc với đủ hạng
người, Fiona rút ra kết luận rằng: Đa phần đàn ông thành đạt đều kết hôn sớm. Đối tượng hôn nhân thường là bạn cùng đại học ngang tài ngang sức
hoặc bạn thuở ấu thơ, nhan sắc bình thường nhưng thông minh tài trí.
Sinh con đẻ cái, duy trì đời sống gia đình ổn định, nhưng không bao giờ
từ bỏ cơ hội chinh phục những thú vui ngoài hôn nhân.
Cách chinh
phục của anh, về cơ bản là theo đuổi kiểu bán buôn. Đối xử với mọi phụ
nữ như nhau, đưa đi nhà hàng dùng cơm, đưa vào khách sạn ngủ cùng, mua
sắm quà cáp, đưa lên quán cà phê sân thượng, trò chuyện về âm nhạc, sách vở, phim ảnh… loanh quanh ngần ấy thứ. Thổ lộ tình cảm, ngôn ngữ, hành
vi… cũng được sao chép tuần tự, dùng cách thức giống nhau để tưới tắm
những đối tượng khác nhau. Trong cái hộp đóng gói hàng loạt này sắp xếp
đủ mọi sản phẩm kiểu dáng đẹp đẽ thao tác đơn giản, thứ tự và khoảng
cách giữa chúng hết sức linh hoạt: Chăm sóc. Quan tâm. Tán tụng. Giao
tiếp. Quà cáp đẹp đẽ. Tình dục nồng nàn. Lời lẽ ngọt ngào. Mê hoặc khác
lạ. Thị hiếu phong nhã. Biết nhiều hiểu rộng. Nhận được cái hộp, cô nào
cũng tưởng mình lấy được hàng quý thiết kế riêng hạn chế số lượng, nào
ngờ chỉ là hàng bán lẻ sản xuất đại trà.
Mục đích cuối cùng là
lên giường. Lên giường xong xuôi, đám đàn ông sẽ thần tốc rút lui, dừng
hàng rào cảnh giác, dùng thái độ lãnh cảm né tránh để khiến đàn bà tự
tan vỡ hi vọng. Một số người có khả năng khiến họ hứng thú lâu dài hơn
đôi chút, dần dà phát triển thành tình cảm và một kiểu chung sống nào
đó, như Vu Khương Một số khác thì chỉ có thể sớm nở tối tàn, như Fiona.
Fiona dĩ nhiên hiểu rõ mình chẳng còn triển vọng gì nữa. Nhưng người đàn ông
xuất sắc có địa vị có tiếng tăm thế này chẳng mấy khi gặp được, thi
thoảng hẹn hè chung đụng thể xác cũng có vấn đề gì đâu. Phụ nữ thường
đánh giá quá cao hoặc quá thấp trí tuệ và tâm hồn của đàn ông, nên tự là tổn thương mình. Fiona sống đến bây giờ, biết điều chỉnh bản thân theo
thực tế, tỉnh táo tinh tường, nên không hề ưu tư sầu não.
2
Khánh Trường đặt chân vào blog của Vu Khương.
Vu Khương là một thiếu nữ Trùng Khánh bừng bừng sức sống, mưu cầu danh lợi ở nơi phồn hoa đô hội với hành trang là tấm thân mĩ miều của mình.
Thanh Trì hơn cô hai mươi tuổi, chưa bao giờ kháng cự được sắc đẹp, lại
làm ở vị trí cao, nhiều sức ép, cần có tấm thân tươi trẻ tiếp thêm năng
lượng và sinh lực. Họ kết hợp với nhau trên một nền tảng hợp lý, vững
vàng. Ở với nhau đã đến năm thứ ba, ổn định, liên tục, hòa hợp đến mức
nào, người ngoài hẳn không hình dung được. Điều này có liên quan đến lối sống của Vu Khương. Cô làm người mẫu, nhưng lại thích giao lưu với giới nghệ sĩ, thết tiệc, ăn tối, dựng tiết mục, làm phim độc lập, còn viết
truyện ngắn, xuất bản sách ảnh, tham dự các hoạt động xã hội với họ. Có
lần cô đã được truyền thông ca ngợi là sự kết hợp của mĩ nữ và tài nữ.
Trong không gian riêng tư này, Khánh Trường trông thấy cuộc sống thường nhật
mà v kung dung bày ra: những cuộc trình diễn ở mọi nơi trên đất nước, ra nước ngoài nghỉ phép, trang trí và sẳp đặt nội thất, các thể loại hội
hè, họp mặt với người nhà... Người thiếu nữ được anh lựa chọn quả có
khía cạnh thông minh năng động, tư duy linh hoạt, có khí chất văn hóa mà anh cần. Thanh Trì hứng thú với cái gì là cô nhiệt tình với cái đó:
triển lãm tranh, điện ảnh, sách vở, du lịch, âm nhạc, thể dục thể
thao... đồng thời vô cùng say nê cuộc sống ở nước ngoài, đắm đuối vật
chất, ham thích hư vinh. Tất cả đều có ảnh chụp chứng minh. Không gian
này đang cố làm toát ra một thứ tinh thần, mà tinh thần đó chính là toàn bộ suối nguồn cho cuộc sống ưu việt của Vu Khương.
Để bảo vệ
Thanh Trì, trên blog của mình cô chỉ đơn giản gọi anh là T, chưa bao giờ tiết lộ cụ thể về anh, cũng không để hình ảnh anh xuất hiện.
Vu
Khương trong ảnh trông giống một bông hoa đẹp mỏng manh tươi tắn, không
quá nồng nàn ngào ngạt, nhưng ham muốn thực tế rất dồi dào. Cô đầy nữ
tính, chú trọng trang điểm, yêu thích thời trang, thường xuyên đổi mốt.
Phần lớn quần áo là anh mua lúc đi châu Âu, cô náo nức đem khoe trên
blog, hớn hở phát cuồng vì những món đồ xa xỉ. Khánh Trường tỉ mỉ quan
sát cô, nhận thấy vẻ lương thiện đơn thuần trời sinh toát ra từ nhan sắc ấy. Vu Khương không kiên cường nổi loạn như Khánh Trường, cũng không
rạch ròi kiên quyết như Fiona. Cô là cô gái không tự nhận thức được bản
thân, không có cá tính và khuynh hướng rõ ràng, luôn trong trạng thái ôn hòa ngoan ngoãn. Giống như bướm nghỉ ngơi chơi đùa giữa bụi hoa, yêu
kiều múa lượn, vô lo vô nghĩ.
Thanh Trì bản tính mạnh mẽ, thích
chi phối và lèo lái đàn bà, coi việc dìu dắt và dạy dỗ họ là lạc thú.
Anh đủ khả năng làm chúa tể của cô.
Fiona nói, chúng ta không thể đưa những chuyện này vào bài phỏng vấn. Sự thật thì, ngoài em ra chị
không cho ai khác xem cả. Suy đến cùng chúng mình đều muốn bảo vệ anh
ta, không muốn anh ta khó xử, bởi vì anh ta đáng được yêu mến. Bất ngờ
phải không, bề ngoài sáng sủa sạch sẽ, hóa ra bên trong lại ẩn chứa một
tình sử rối ren bí mật như vậy.
Khánh Trường đóng trang web lại,
nói, Hứa Thanh Trì cần sống với người thiếu nữ đơn thuần vui vẻ này. Nếu ở bên người phụ nữ của sự nghiệp như chị, khi lên giường còn được, chứ
sống chung sẽ mệt mỏi lắm. Anh ấy đủ phức tạp và thông minh, khao khát
tìm thấy ở phụ nữ sự thuần phục, công nhận, nghỉ ngơi, thư giãn, chứ
không phải tạo dựng một cuộc hôn nhân mà chỉ mong đợi hay đại loại thế.
Anh ấy sẽ không ràng buộc với đàn bà nữa, bởi không có thời gian, sức
lực, cũng không có tâm trạng. Anh ấy đã giải quyết và sắp xếp cho cuộc
sống hiện thực từ lâu rồi. Đàn ông lý trí như vậy đấy.
Lạnh lùng
nói ra những lời này xong, chính bản thân cô cũng phải lấy làm ngạc
nhiên. Không hiểu vì sao, khi bản chất của anh phơi ra dưới ánh ngày, cô không mảy may ghen tị, hụt hẫng hay tổn thương. Như thể người đàn ông
đang bị bàn tán này chỉ một người cô không hề quen biết, không có quan
hệ gì. Người đàn ông thành đạt vợ con đề huề đời sống tình cảm bí ẩn
phức tạp như vậy, cô có trách nhiệm phải lãng quên sau khi phỏng vấn
xong. Còn người đàn ông lưu lại dấu ấn trong tim cô là người có ánh mắt
điềm tĩnh như nước, chăm chú nhìn cô ngủ trong căn phòng buông chùng
bóng tối và thoảng hương hoa quế kia. Cô nhìn nhận anh, cất anh vào sâu
trong những nếp gấp của trái tim. Rất tĩnh lặng, rất an toàn.
Mang theo sự tĩnh lặng và an toàn đó, Khánh Trường dấn thân vào chuyến công tác cuối cùng của mình.
Đi Chiêm Lý.
3
Do khái tính, trong chuyến phỏng vấn dài ngày lần này Khánh Trường đi một
mình chứ không dẫn nhiếp ảnh theo nữa. Cũng chỉ ngồi tàu hỏa và các
phương tiện giao thông đại phương, thắt lưng buộc bụng mọi chi phí. Cố
gắng làm bài phỏng vấn thật chuyên sâu và toàn diện, sau đó sẽ rời khỏi
cái tạp chí tư tưởng bất ổn thái độ bất minh kia. Đây chính là nhiệm vụ
và quyết định cô đặt ra.
Cô thu thập tư liệu, sắp xếp công việc, vạch sẵn lộ trình, soạn danh sách người cần phỏng vấn cùng các câu hỏi
liên quan, lên khung nội dung và hình ảnh, liệt kê các nhu yếu phẩm trên đường công tác. Cô sẽ đến một xã phía Nam Phúc Kiến. Lòng vòng tìm
đường, vào một thị trấn trong rừng núi Sùng Sơn, lại đến một làng cổ nằm sâu dưới thung lũng. Trên bản đồ, đường vào là một nhánh dài trải mãi
xuyên sâu, được người xưa mô tả là: muôn nẻo nghìn non, không sao tìm
thấy. Ngày xưa thì khó đi như lên trời, nhưng bây giờ cũng rải cấp phối
thuận tiện rồi.
Bao phen chiến tranh loạn lạc và thiên di trong
lịch sử đã khiến thôn làng hẻo lánh nơi này trở thành chốn ẩn cư của
nhiều bậc trí giả. Những người phong nhã, mặc khách tao nhân bụng đầy
văn thơ văn phẩm chất thanh tân từ những nơi khác nhau tìm đến Chiêm Lý, lần vào các thôn làng nằm rải rác trong núi cao hẻm sâu, sống tách biệt với đời đến mãn kiếp. Nhờ hành trang mang theo từ cuộc sống cũ, họ góp
phần cải tạo tập quán sinh hoạt, khiến cho kiến trúc và khí chất của
thôn làng thay đổi. Ví như ruộng đồng thí nghiệm, ví như giữa nơi núi
cao nước sâu mọc lên những công trình chở nặng niềm lưu luyến đối với
phong cách và vật chất sót lại từ một thời đại phồn vinh thịnh vượng. Vì thế, ở thôn làng hẻo lánh này có thể bắt gặp kĩ thuật cầu vòm trác
việt, những dấu ấn khiến người ta phải kinh ngạc cảm thán.
Mấy
năm nay, kiến trúc cổ của Chiêm Lý đang rơi vào tình trạng hư hại và
tiêu điều. Xưa kia giao thông trở ngại, nhưng cũng lại là bình phong che chở cho nó, giờ thì khác rồi.
Để cho thôn làng trù phú, cần phải tu sửa đường sá, dở bỏ cầu cống và nhà cửa án ngữ các vị trí địa lý
quan trọng. Đó đều là những công trình được đo ni đóng giày, xây dựng
cẩn thận, tính toán kĩ càng và cũng vì thế, trở thành chướng ngại không
thể tránh khỏi trên con đường mở mang đổi mới. Nơi này chưa bao giờ
thuộc dạng trù phú. Được cái là, nghèo thì thanh bạch thong dong. Trồng
trọt đánh bắt, nhân sĩ ẩn cư, xây cầu cất nhà, tất cả đều lớp lang thứ
tự, trời trong đất xa. Khi không còn giá trị quan làm điểm tựa, nghèo
khó chỉ còn trần trụi là đói khát và hiểm nguy, là dã tâm và dục vọng.
Đối diện với những lợi ích vật chất sờ sờ của hiện thực và với bao di vật
tổ tiên thoi thóp trong mưa gió xói lở trong cả tháng năm bào mòn, nhà
cửa có thể là những tầng lầu kết cấu xi măng cốt thép mới xây dựng, cũng có thể là hệ thống tinh thần hình thành trên quan điểm thẩm mĩ và sự
thấu hiểu vạn vật suốt chiều dài thời gian. Đây là lựa chọn. Người ta
chọn hướng nào, phụ thuộc vào tiền đề là theo họ hướng nào có giá trị
hơn. Kết quả lựa chọn là: mấy chục cây cầu vòm cổ xưa hoàn hảo của Chiêm Lý giờ chỉ còn có ba. Một số cấu trúc thôn làng truyền thống bị dở bỏ
sạch sẽ. Nói cách khác, các ngôi làng ấy đã bị phá hủy hoàn toàn.
Khánh Trường trằn trọc cả đêm trên ghế cứng. Trong toa dâng lên mùi của đám
đông người lạ đang ngủ. Mọt thứ khí nóng đục và nặng, toát ra từ sự thay phiên và tuần hoàn của những bộ quần áo bẩn, hành lý đầy chặt, của làn
da và thân thể chưa đươc tắm rửa suốt dọc hành trình. Đây là thứ mùi cố
hữu trên các phương tiện giao thông. Khiến người ta mệt mỏi ngạt thở,
cũng khiến người ta thư thái thoải mái. Đây là thứ mùi quấn riết lấy số
phận cô như hình với bóng.
Kể từ thời thiếu nữ, cô đã liên tục
viễn hành. Vì tình yêu, vì trốn chạy, vì mưu sinh, vì công tác. Suy đến
cùng có khi chỉ để giải phóng và tìm lại bản thân. Hết lần này đến lần
khác cô đặt chân lên đường, đi về một nơi xa chưa từng hay biết. Cô cũng không tính đếm xem đã tới những nơi nào, giống như chưa bao giờ đếm
những người đã từng xuất hiện trong đời mình vậy. Liên tục ném những thứ đã qua lại đằng sau, không ngoái đầu, không nghe ai, như thế mới có thể sải chân tiến tới, mới không bị giày vò và ràng buộc bởi những thấy
vọng và chán chường nằm sâu trong máu thịt.
Để sống tiếp được, cô luôn tỉnh táo và cảnh giác.
4
Xa xa. Men theo dòng suối rộng đầy sỏi cuội và nham thạch phơi mình ra
dưới ngày đông khô kiệt, cô trông tháy cây cầu vòm bằng xỗ vươn lên như
cầu vồng bắc ngang qua hai đầu hẻm núi. Một kết cấu hình cung cân đối và hoàn mĩ. Một cây cầu vòm cổ xưa không còn dễ dàng gặp được. Khánh
Trường xốc ba lô đi xuống lòng suối, nhảy từ hòn đá này sang hòn đá khác để tới chỗ cây cầu. Cô đã đi bộ khá lâu, giờ lại tiếp tục một mình một
bước, dưới sắc trời đồng hoang ngày đông.
Xa tận chân trời mà gần ngay trước mắt. Đây là Quan Âm Các, câu cầu lâu đời nhất còn tồn tại ở làng.
Cẩm Độ là cây cầu xây vào thời Đường, vẫn tồn tại cho đến khi sập xuống vì
lũ và biến mất năm năm về trước. Theo ghi chép trong thư tịch địa
phương, đó là cây cầu đẹp đẽ và cổ kính nhất của lịch sử Chiêm Lý. Bây
giờ chỉ có thể nhìn thấy hình dáng và kết cấu của nó trên mấy phác họa
xưa cũ mà thôi. Quan Âm Các non trẻ hơn, nhưng cũng đã tồn tại đến sáu
trăm năm, từng trùng tu một lần vào thời nhà Thanh. Cây cầu vòm bằng gỗ
này có kết cấu cầu vồng, mỗi nhịp gồm bốn thanh rầm, tạo thành hình chữ
Tinh. Lực ma sát giúp các cấu kiện khít vào nhau nên không cần đinh tán. Nguyên lý đơn giảm mà kì diệu này tạo nên sự vững chắc và cân đối. Mặt
cầu dựng cột và lan can bằng gỗ mộc sơn đỏ, lại lợp ngói xanh để tránh
mưa gió làm hư tổn. Cây cầu cổ kính này, cùng với núi đồi, sông ngòi,
làng mạc, rừng cây xung quanh soi vào nhau, toát lên một thứ khí chất
hài hòa đĩnh đạc.