Trung thu qua đi, nhiệt độ đã giảm, mấy hôm trước còn có một trận mưa nên bầu không khí khá mát mẻ, mang tới một sức sống mới cho tòa thành đã đóng cửa được gần một tháng. Ban ngày trời nắng mát, ban đêm trăng sao sáng dịu êm, mây trắng khắp trời, liên miên từng đóa.
Trong gần một tháng này, tình hình nạn đói của dân chúng đã được đẩy lên cực hạn. Đương nhiên, có người nói năm trước còn khó khăn hơn năm nay, dây đàn đã căng nhưng cực hạn thì chưa tới. Quan phủ thỉnh thoảng vẫn phát lương, một số gia đình giàu có thì nấu cháo phát bánh, trong hay ngoài thành đều có người hỗ trợ. Dưới sự bao bọc của thiên hạ, có quan binh duy trì trật tự, việc đại loạn sao có thể xảy ra.
Nhưng mà nói thì nói vậy, hiện giờ nạn dân đã kết thành những đội quân lớn nhỏ, việc đánh nhau giành lương thực đã xảy ra, mỗi khi quan phủ và một số gia đình phát lương xong là lại xảy ra lộn xộn, muốn quản cũng không được. Từ lúc đóng cửa thành đến nay đã chết một số người, người chết đói thì ít, nhưng chết vì đánh nhau, cướp giật hoặc không có tiền chạy chữa bệnh tật chiếm phần lớn. Tóm lại, vẫn chưa bằng năm trước.
Sống ở thời đại này, cái câu năm trước thế nào đã nghe không biết bao nhiêu lần, đa số mọi người có lòng trắc ẩn, nhưng tình hình lúc này đã không còn tốt, ngày sau căng hơn ngày trước. Việc làm ăn giờ không còn chú trọng vào xã giao nữa, trong thành lúc này hầu như đã bị bao phủ bởi không khí im lặng đãng sợ, trận mưa mấy hôm trước đã làm cho cảm giác vắng vẻ này càng lúc càng nghiêm trọng hơn.
Theo lẽ thường, thi hội trung thu vẫn mở, vẫn náo nhiệt như ngày xưa, chỉ có khác là nội dung thơ từ đã biến đổi, từ việc cảm hoài miêu tả cuộc sống phồn vinh, phong nguyệt biến thành cảm thán sự đoàn viên hoặc chia ly, nạn dân trong ngoài thành trở thành tiêu điểm chính. Lý Tần, Tào Quan, Liễu Thanh Địch cũng có sáng tác mới, đột phá hơn năm trước rất nhiều. Thế nhưng, tác giả bài Thủy Điệu Ca Đầu nổi tiếng năm trước không tham gia, nguyên nhân là vì hắn đang bị vướng việc buôn bán của gia tộc, có người nói hắn đang ngẩn ngơ, ngây ngốc, tự cười nhạo mình hoặc tự cảm thán vì chuyện làm ăn, tính thần bí của ba chữ “Ninh Lập Hằng” bị giảm đi rất nhiều.
Trung thu qua đi, mọi việc lại trở về quỹ tích vốn có của nó, sự ảnh hưởng của lũ lụt ngày một trầm trọng hơn. Trưa hôm nay, mây trời nhẹ trôi, gió thoảng lãng đãng, ước chừng khoảng 8, 9h sáng, trong một căn phòng nhỏ thuộc tổng kho của hãng vải Tô thị, có mấy người đang bận làm gì đó. Căn phòng này nằm sát ngay cạnh cửa hàng, thế nhưng do ảnh hưởng của thế cục mà tình hình buôn bán không tốt lắm, nha hoàn tên là Quyên nhi thỉnh thoảng chạy vào xem.
Ở trong phòng, Ninh Nghị, Chu Bội, Chu Quân Võ đang bận rộn. Hai chị em này vẫn mặc áo xanh, đầu đội mũ quả dưa, nhưng nước da trắng hồng, vừa nhìn đã biết là hai đứa nhóc. Hai người này không hiểu vì sao bám sát Ninh Nghị cả tháng trời, đại bộ phận người của Tô gia đều đã quen với sự tồn tại của họ, thậm chí còn tưởng là con cháu trong nhà hoặc là học trò của Ninh Nghị. Đôi khi Ninh Nghị để cho bọn họ bưng trà rót nước, thậm chí bảo bọn họ giúp bán hàng… đương nhiên không phải những việc nặng nhọc.
Đối với hai chị em này mà nói, cuộc sống kiểu này quá mới mẻ, hôm trước Ninh Nghị còn phát cho bọn họ tháng lương đầu tiên, mỗi người một lượng hai, đây là tiêu chuẩn trả công cho trẻ em. Tuy rằng, nếu so sánh với bên ngoài, một lượng hai này đối với hai chị em chẳng có tác dụng gì, nhưng mà nó cực kỳ mới vẻ và thích thú.
Tuy nhiên, việc tận dụng lao động trẻ em này chỉ là khi nào bất đắc bất đừng hoặc để tạo hứng thú cho họ, đa số thời gian, Ninh Nghị vẫn làm hết trách nhiệm của một người thầy, khi nào có thời gian rảnh rỗi, hắn lên lớp với hai người, giảng chương trình học đại số cho Chu Bội, lấy phương thức của riêng mình giảm nhẹ chương trình học và tận dụng những phép tính nào đơn giản, chính xác, dễ nhớ nhất đem ra dạy. Lúc đầu, Chu Bội còn cho rằng các chữ số theo ký tự Ả rập chẳng có gì hay, nhưng hiện giờ đã bị trầm mê, thỉnh thoảng lại đặt câu hỏi.
Sở dĩ hôm nay ba người bận rộn làm chung là bởi vì mấy hôm trước Ninh Nghị tới phòng thí nghiệm, hai chị em kia nhất định bám theo, cho nên tiện để họ tham quan một phen, để họ dễ tiếp nhận một số khái niệm về vật lý. Ninh Nghị đã tìm được mấy miếng kính lồi, chuẩn bị làm một cái ống nhòm, tiện thể đem ra khoe khoang với hai người một chút, giảng giải về nguyên lý phóng đại. Chu Bội cho rằng việc này không thật, nói thì đơn giản nhưng làm thì không xong. Cũng do ống nhòm còn đang làm nên Ninh Nghị không cách nào chứng minh được.
Ba người đang bận rộn đóng một số cọc gỗ, lấy vải đen bọc xung quanh thành một cái lều nhỏ, ở bên trong thắp một ngọn nến, bởi vì cái lều mới bọc một bên nên ánh sáng vẫn chiếu ra ngoài. Ninh Nghị lấy mấy thanh trúc kẹp lấy thấu kính, sau đó dùng giấy bọc xung quanh lại.
Quyên nhi đứng ở cửa nhìn cái lều đen, có chút nghi hoặc, đột nhiên nàng nghe thấy có tiếng nói từ bên trong truyền ra:
"Nhìn này, hóa ra nó lộn ngược."
"A..."
"Thầy ơi, sao có thể như vậy!"
"Chắc chắn là ảo thuật."
"Ảo thuật cũng phải có nguyên tắc mới thành được."
Bên trong rối rít bàn luận, khi Quyên nhi đi vào thì Ninh Nghị đã bước từ bên trong ra, nhìn nàng cười nói:
"Vào xem đi, không quá thú vị nhưng bình thường sẽ không nhìn thấy đâu..."
Quyên nhi nghi ngờ đi vào, sau đó nhìn thấy ngọn nến đang đảo ngược.
Thời gian gần đây, mỗi ngày Ninh Nghị đều giống như công nhân bình thường, sáng sớm đến cửa hàng làm một loạt công việc cố định, sau đó tự do làm những việc mình thích, nhìn thì chăm chỉ nhưng thực ra chẳng xử lý bao nhiêu. Đa số thời gian hắn và Thiền nhi, đôi khi có thêm Quyên nhi, cùng hai nha hoàn Chu Bội, Chu Quân Võ đi dạo, nói chuyện. Quân Võ cũng đã quen hết mọi người, thường gọi Thiền nhi tỷ, Quyên nhi tỷ. Chu Bội tương đối rụt rè, chỉ tỏ thái độ quen biết.
"Có người sẽ nói cái thấu kính này chỉ cần khéo léo một chút là chế tạo thành nên tạm thời sẽ không có mấy ai coi trọng, nhưng mà có một số việc sẽ rất thú vị, thí dụ như nếu có hai thấu kính này ta có thể phóng đại một vật cách xa cả dặm... Đúng, ta đã bảo thợ mộc Trần làm giúp một cái ống đồng tròn, cố định nó lại là xong..."
Ninh Nghị vẫn dùng cách nói chuyện như một phương thức giảng bài. Sáng hôm nay, một cái ống trúc khá dài đã được đặt trên bàn cạnh cửa sổ, Tiểu Bội, Quân Võ cùng với Quyên nhi thay phiên nhau ghé mắt nhòm, nhìn xong ai cũng trợn mắt há mồm. Thấu kính tạm thời chưa thể cố định, Ninh Nghị chỉ đại khái xác định một tiêu cự, tạm thời cho họ nhìn mà thôi. Do thấu kính chưa cố định nên rất dễ rơi xuống, cho nên cái ống nhóm này hiện chưa thể nào di động, nhưng hiệu quả của nó mang lại thì đúng là kinh người.
"Ánh sáng truyền qua ống nhòm tạo thành ảnh ngược, thực ra ánh sáng truyền theo đường thẳng, nhưng có một số tình huống, chẳng hạn như ta bỏ chiếc đũa vào trong cốc nước, ta sẽ thấy chiếc đũa cong. Đó gọi là hiện tượng ánh sáng đổi hướng. Cậu muốn nói là chỉ cần làm như vậy là sẽ có ảnh ngược đúng không, vậy thì không được, ống nhòm là sự kết hợp của nhiều nguyên lý khác nhau, khi nào cậu nghiên cứu tới mức này thì sẽ tự nhiên hiểu rõ."
"Chu Bội, cô thích số học như vậy thì chắc hiểu những điều này nhất, hầu như cái gì cũng phải bắt đầu từ việc một cộng một bằng hai, hai thêm hai bằng bốn, sau đó không ngừng phát triển, tạo nên một thế giới số. Thực ra muốn tính toán xem ánh sáng khúc xạ thế nào, phóng đại thế nào, phóng đại bao nhiêu đều cần tới sự hỗ trợ của số học. Ta không muốn tương lai hai người thành thợ thủ công, nhưng ta hi vọng hai người có thể biết rõ những nguyên tắc cơ bản này, nó rất hữu dụng."
"Đương nhiên, trong số học cũng có một số ví dụ tương đối cực đoan, nhớ được cũng rất hay, ví dụ..."
Thực nghiệm xong bao giờ cũng dẫn tới vô số việc linh tinh, Quân Võ rất ấn tượng cái ống nhòm kia, thỉnh thoảng loay hoay nghịch ngợm. Lúc đầu Chu Bội cảm thấy kinh ngạc, nhưng hiện giờ rất chú ý lắng nghe. Quyên nhi thì thỉnh thoảng ra ngoài xem tình hình buôn bán, khi ở chỗ không người thường tự cảm thán:
"Cô gia thật là lợi hại..."
Một lúc sau, Tịch Quân Dục tới nói chuyện với Ninh Nghị một lúc, Quân Võ và Tiểu Bội tự động pha trà và ngồi vào vị trí của mình, đây cũng là quy ước của họ và Ninh Nghị. Ngoài nghe giảng, thực ra họ cũng nghi hoặc vì sao trong một tháng này, Ninh Nghị chẳng làm gì cả.
Hôm nay, Tịch Quân Dục chỉ là tiện đường đi ngang qua đây, ghé vào xem tình hình bên Ninh Nghị một chút, nguyên nhân là vì ba hôm nữa đại hội ngành vải sẽ diễn ra, lúc đó mọi nhà sẽ chính thức bộc lộ át chủ bài của mình. Trên thực tế, hôm nay các chưởng quỹ đều rất bận rộn, sáng hôm nay Tịch Quân Dục cũng vừa gặp một thương hộ, bây giờ cũng chuẩn bị… gặp một người khác.
"Tuy rằng tháng vừa qua danh tiếng của Tô gia cao nhất, nhưng thương trường ngươi lừa ta gạt, chuyện gì cũng phải phòng bị. Hiện giờ tuy có Hàn đại nhân ủng hộ chúng ta, Đổng đại nhân cũng hướng vào Tô gia, nhưng Tiết gia, Tô gia đều có mạng lưới quan hệ của riêng mình nên không biết có lật bàn hay không. Dù sao cũng phải nhanh chóng an bài trước mới được."
Tịch Quân Dục thuộc về phái trẻ trong Tô gia, có chí tiến thủ, nghe hắn nói vậy, Ninh Nghị gật đầu:
"Chuyện quan trường, lão thái công đã làm hết sức. Tịch chưởng quỹ, ta không rõ lề lối trong đó lắm, trước kia chúng ta đã từng ứng phó với chuyện này chưa?"
"Mấy năm gần đây sự cạnh tranh trong ngành vải không quá nghiêm trọng. Đương nhiên, nếu chỉ tính những biểu hiện bên ngoài thì không nói được gì... cũng có thể là tôi lo lắng quá. Ba nhà Tô, Tiết, Ô đều có căn cơ riêng, nếu mọi việc đã tới mức này thì đại khái sẽ không có biến hóa gì nữa, nếu lúc này họ có thể lật bàn thì đúng là bàn tay che trời, thực lực như vậy đã sớm nuốt Tô gia ta từ lâu rồi."
"Đúng vậy."
Ninh Nghị nở nụ cười:
"Chúng ta buôn bán đã nhiều năm, chuẩn bị cũng không ít thời gian, đã tới lúc chúng ta bộc lộc thực lực, dù họ có chơi âm chiêu thì cũng không thể trắng trợn nói xấu trước mặt chúng ta, hoặc tung tin chúng ta là hãng vải không uy tín... Thực ra lần này hành động như vậy cũng là do hết cách, một vụ ám sát, một vụ vu oan, sau đó là tranh đoạt Hoàng thương, đến giờ cũng không biết do ai làm. Nếu không phải vậy thì tháng này chúng ta đâu cần tuyên truyền mạnh như thế. Nói chung, chúng ta phải đánh tới cùng, nếu thắng lợi thì mọi chuyện sẽ yên lành, có thêm 15 vạn lượng thì chúng ta có thể tiếp tục cải tiến máy dệt, nếu trượt Hoàng thương, vậy thì chẳng còn đường lui nào nữa..."
Tịch Quân Dục gật đầu, thở dài, sau đó ngẩng đầu mỉm cười:
"Mong là ba ngày cuối cùng này đừng xảy ra vấn đề gì, cô gia cũng không nên lo lắng quá, à, làm phiền cô gia báo với tiểu thư, cho dù thế nào chúng tôi cũng sẽ làm tốt việc của mình."
"Người đã tận sức, nghe thiên mệnh vậy."
Ninh Nghị gật đầu:
"Gần đây Tịch chưởng quỹ quá vất vả, làm phiền rồi."
"Chỉ là bổn phận mà thôi."
Hàn huyên thêm vài câu, Tịch Quân Dục mời hắn đi gặp xã giao một quan viên của Chức Tạo viện, Ninh Nghị lắc đầu ý bảo có đi tác dụng cũng không lớn. Sau khi Tịch Quân Dục rời đi, Chu Bội và Chu Quân Võ mới cau mày.
"Sao lại không đi?"
"Không chừng có thể thuyết phục họ..."
Ninh Nghị thu dọn một số thứ, cười nói:
"Chuyện của mình đã nhiều như vậy, sao phải ôm rơm cho rặm bụng."
"Huynh thì có việc gì."
Chu Bội bĩu môi.
"Ai nói ta không có việc, phải đi ăn cơm này, buổi chiều phải đi mua đồ này, ngoài ra còn phải tới tiệm của thợ mộc Trần lấy đồ chế ống nhòm. À, ta còn định sơn một lớp nước sơn bên ngoài, đồng thời ra phía chợ đông nhòm xem có cuốn sách nào mới ra hay không. Việc này quan trọng không kém việc xã giao..."
"Không quan hệ tốt thì vấn đề của Tô gia sẽ không giải quyết được."
"Nhưng bọn họ chẳng phải đã đi làm rồi sao, ta đi cũng có tác dụng gì đâu, việc tranh Hoàng thương đã chuẩn bị xong rồi. Hai người cũng biết đấy, chúng ta không cần dùng thủ đoạn mờ ám, có vải chất lượng tốt thì mọi người sẽ tự vấn lương tâm nhận xét chúng ta tốt, cần gì tới tâm tư của mấy vị đại nhân trong Chức Tạo viện. Chúng ta tặng tiền, tặng đồ nhưng chắc gì họ đã ủng hộ, chỉ cần lương tâm họ trong sáng là chúng ta sẽ thành công."
"Nếu như lương tâm họ theo Tô gia thì chẳng phải tốt hơn sao? Vậy thì phần thắng càng nắm chắc."
"Đương nhiên..."
"Dù sao, tôi thấy thầy chưa làm hết mình..."
Quân Võ có chút khó chịu, Ninh Nghị bật cười:
"Yên tâm, yên tâm, việc cần làm ta đã làm, nó chỉ là việc nhỏ, nhưng không biết tại sao hai người lại nôn nóng như vậy. À, thời gian cũng đã không còn sớm, đi thôi, ta dẫn hai người đi ăn cơm..."
Hắn định cất bước thì Chu Bội nhảy ra chắn trước mặt hắn cười nói:
"À, chờ một chút, chỉ còn có ba ngày nữa thôi, cho chúng ta xem vải được không?"
Ninh Nghị suy nghĩ một chút, sau đó gật đầu:
"Được rồi."
Hắn lấy một cái chìa khóa mở ngăn tủ bên cạnh, mở một cái hộp gấm cho hai chị em nhìn, sờ.
"Oa, thật đẹp..."
"Đây là màu sắc mà chúng ta chưa bao giờ nhìn thấy."
"Bí truyền đấy."
Ninh Nghị cười cười, sau đó ước định:
"Nhưng mà có một số chuyện phải nói cho rõ trước, hai người các ngươi không được nói lung tung với người nhà, không được tìm người hỗ trợ, không được nghĩ cách ám chỉ với mấy vị đại nhân ở Chức Tạo viện… Đương nhiên, hai người chưa có sức ảnh hưởng trong việc này, sự chuẩn bị của ta mới là quan trọng nhất."
"Nói thừa, chúng ta không giúp đâu."
Chu Bội cười liếc mắt.
Tiểu Quân Võ ở bên cạnh cũng gật đầu:
"Nếu như không tranh được Hoàng thương, vậy thì tên Đổng Đức Thành kia chắc chắn đã nhận tiền, nhận rất nhiều tiền."
"Ha hả, đi ăn cơm... Quyên nhi, cùng đi nào!"
Buổi trưa lúc, bốn người ra khỏi cửa hàng, sau đó đám vệ sĩ vương phủ đóng giả làm công nhân cũng đi theo.
"Cái này gọi là “người thiện chiến không có công lao hiển hách” (1) ư… Thế nhưng thầy đã làm gì đâu... Quyên nhi tỷ, đúng không?"
(1): Người thiện chiến không có công lao hiển hách: ý nói, người am hiểu tác chiến là người có thể điều binh khiển tướng, bố trí trận địa, sắp đặt quân nhu, tính toán đối sách, không phải là những người xông lên chiến trường giết địch, không chiến đấu thì làm sao có công lao.
"Không... Cô gia đã làm rất nhiều chuyện..."
"Tỷ đương nhiên nói giúp cô gia nhà mình rồi... Nhưng mà cũng đúng, chuyện vốn không cần làm nhiều lắm, bề ngoài tưởng là nguy cơ lớn, thế nhưng có chiêu này thì hết lo. Cái này gọi là dương mưu đúng không tỷ tỷ."
"Không biết..."
"Vì sao vậy?"
"Đối thủ chỉ làm việc của mình, không thấy âm mưu gì cả, đây không phải kỳ quái hay sao?"
"Đúng vậy, đúng vậy, thầy ơi, tỷ tỷ nói rất có đạo lý, thầy không thấy kỳ quái hay sao?"
"Đã có dương mưu thì không sợ âm mưu."
"Đúng vậy, đúng vậy, tỷ tỷ... á..."
"... Ồn ào muốn chết."
Cách thời gian tổ chức đại hội Hoàng thương của Chức Tạo viện chỉ còn ba ngày, buổi trưa bình lặng trôi qua. Buổi chiều, trên đường tới lấy ống nhòm, Ninh Nghị mua thêm một số thứ để đỡ thấu kính. Buổi chiều qua đi, buổi tối đến, đêm về, người trong thanh lâu tửu quán cũng vơi dần, Tịch Quân Dục cáo từ mấy vị chưởng quỹ khác ở đầu phố, đồng thời cự tuyệt lời mời ngồi cùng xe ngựa về nhà, hôm nay thời tiết tốt, hắn dự định đi bộ.
Dọc theo sông Tần Hoài tới một đoạn đường tương đối yên tĩnh, hắn nhìn xung quanh rồi cất bước đi đến một cái bến tàu nhỏ, chỉ chốc lát sau, tiếng chèo thuyền vang lên, Tịch Quân Dục bước lên thuyền nhìn những đốm sáng đang xa dần, ánh mắt rất bình thản.
Trước mặt là một thuyền hoa không tính náo nhiệt lắm, khi hai chiếc thuyền tới gần, Tịch Quân Dục bước lên thuyền hoa, ở giữa thuyền đã được bày sẵn yến tiệc, trong bóng đêm lờ mờ, nhìn bữa tiệc có vẻ lạnh lẽo. Ở vị trí chính giữa có một nam tử đang ngồi, người này cầm một bát cơm, cúi đầu gặp thức ăn, nghe tiếng bước chân, hắn cố nuốt một miếng thịt nhưng vẫn cúi đầu, vừa gắp thức ăn vừa nói.
"Ta vừa mới nghĩ không biết là đuổi mọi người đi quá sớm hay không, nếu có thể mời một mỹ nhân ở lại thì ăn cơm sẽ ngon hơn. May mà Tịch huynh tới sớm, đúng là được an ủi."
Tịch Quân Dục đi qua bên đó, thuận tay cầm một cái bát:
"Ta đâu phải mỹ nhân."
"Ha hả, nhưng mà... Tịch huynh luôn mang tới cho ta tin tức tốt."
Người kia cười, ngẩng đầu lên, trong ánh nến là đại thiếu gia của Ô gia, Ô Khải Long.