Tuần đó, mẹ tôi lao vào dọn dẹp nhà cửa, còn tôi lại chờ đợi điều gì đó xảy ra. Tôi nghĩ sẽ có một bức điện nói rằng cuối cùng thì ông bà không thể tới được. Tôi chắc mẩm Chúa chỉ muốn trừng phạt tôi vài ngày thôi. Không phải là cả kỳ nghỉ xuân.
“Vui vẻ lên con, Margaret,” mẹ tôi nói lúc cả nhà đang ăn tối. “Mọi chuyện không đến nỗi tệ như vẻ bề ngoài đâu.”
“Sao mẹ có thể vui vẻ khi ông bà đến ạ?” tôi hỏi. “Sau tất cả mọi chuyện mẹ đã kể cho con nghe về họ? - Sao thế ạ?”
“Mẹ muốn chứng tỏ cho ông bà thấy mẹ đã xoay xở tốt như thế nào trong mười bốn năm không có sự hỗ trợ từ họ. Và mẹ muốn cho ông bà thấy gia đình tuyệt vời của chúng ta.”
Bố tôi bảo, “Em không thể mong Margaret quá đỗi vui mừng khi kế hoạch của con đã bị thay đổi vào phút cuối.”
“Anh,” mẹ tôi nói. “Em vẫn chưa thể tha thứ cho bố mẹ. Anh biết điều đó mà. Em sẽ không bao giờ tha thứ. Nhưng bố mẹ sẽ tới. Em không thể nói không. Hãy cố gắng hiểu em... cả hai bố con... nhé.”
Trước đây, mẹ chưa bao giờ đề nghị tôi như vậy. Thường thì tôi muốn mẹ cố gắng hiểu cho tôi.
Bố hôn lên má mẹ trong lúc mẹ dọn dẹp bát đĩa. Bố hứa sẽ cố gắng hết sức. Và tôi cũng hứa. Mẹ hôn lại hai bố con tôi và nói rằng mẹ có gia đình tuyệt vời nhất trên đời.
Ngày mùng 5 tháng Tư, hai mẹ con lái xe tới sân bay Newak để đón ông bà. Bố tôi không đi vì nghĩ là nên ở nhà đón ông bà thì hơn.
Suốt đoạn đường ra sân bay, mẹ hướng dẫn tôi. “Margaret, mẹ không biện minh cho ông bà ngoại. Nhưng mẹ muốn con biết rằng họ cũng có niềm tin. Và mười bốn năm trước... ông bà đã làm việc mình cho là đúng. Mặc dù chúng ta biết việc đó thật tàn nhẫn. Tín ngưỡng quan trọng với ông bà đến mức ấy đấy. Con có hiểu ý mẹ nói không?”
“Phần nào đó ạ,” tôi nói.
Khi sân bay thông báo chuyến bay số 894 từ Toledo sắp hạ cánh, tôi đi theo mẹ tới cổng. Tôi nhận ra ông bà ngay. Tôi nhận ra từ cách họ vừa bước xuống bậc thang máy bay vừa nắm tay nhau. Và khi họ tới gần, tôi nhận ra rõ hơn nhờ đôi giày của bà ngoại - nó màu đen, có đăng ten và gót bằng - kiểu giày phụ nữ cổ. Ông ngoại có đám tóc trắng phơ quanh rìa còn đỉnh đầu không có tí tóc nào. Ông đã thấp hơn lại béo hơn bà.
Ông bà nhìn xung quanh một lát thì mẹ tôi gọi, “Chúng con ở đây, đằng này!”
Họ đi về phía chúng tôi, khi nhận ra mẹ họ vui vẻ hẳn lên. Mẹ ôm từng người một thật nhanh. Tôi chỉ đứng đó cảm thấy ngớ ngẩn cho đến khi bà ngoại nói. “Còn đây chắc hẳn là Margaret Ann.” Khi bà nói, tôi để ý có một cây thánh giá trên cổ bà. Nó là cái vòng cổ to nhất mà tôi từng nhìn thấy. Và sáng lấp lánh nữa chứ!
Tôi không muốn họ chạm vào mình. Và có lẽ họ cũng nhận thấy điều đó, bởi vì khi bà ngoại cúi người xuống định hôn tôi thì tôi vẫn đứng trơ trơ. Tôi không định làm thế. Phản ứng xảy ra thật tự nhiên.
Tôi nghĩ mẹ hiểu cảm giác của tôi bởi vì mẹ bảo ông bà nên ra xem hành lý thế nào.
Khi chúng tôi về đến nhà, bố tôi đón mọi người ở cửa trước và đỡ va li cho ông bà. Có hai cái cả thảy, đều màu nâu và đều mới tinh tươm.
“Chào Herb,” bà ngoại nói.
“Chào bà Hutchins,” bố đáp lại.
Tôi nghĩ bố thật buồn cười vì gọi bà là “Bà”.
Ông ngoại bắt tay bố. “Trông anh khỏe đấy Herb,” ông nói.
Bố tôi mím môi lại nhưng cuối cùng cũng gắng đáp. “Cảm ơn ông.”
Tôi nghĩ, việc này với bố khó khăn hơn là với tôi!
Hai mẹ con tôi dẫn ông bà ngoại lên phòng. Rồi mẹ đi xuống chuẩn bị bữa tối. Tôi nói. “Nếu ông bà cần gì cứ gọi cháu ạ.”
“Cảm ơn cháu, Margaret Ann,” bà nói. Bà có kiểu nghiến răng thật buồn cười.
“Bà không phải gọi cháu là Margaret Ann đâu,” tôi nói. “Chẳng ai gọi cháu như thế cả. Chỉ Margaret là được rồi ạ.”
Mẹ tôi đã chuẩn bị một bữa tối long trọng hết sức. Giống như lúc mẹ đãi khách và bắt tôi đi ngủ sớm ấy. Có một lọ hoa đặt trên bàn và mẹ thuê một cô về rửa bát hộ.
Mẹ thay một bộ váy mới, tóc mẹ trông cũng thật đẹp. Trông mẹ không giống ông bà ngoại chút nào. Bà ngoại cũng thay váy khác, nhưng vẫn đeo cây thánh giá trên cổ.
Cả bữa tối, chúng tôi gắng gượng hết sức để trò chuyện cho thân mật. Bà ngoại và mẹ nói chuyện về bạn bè cũ ở Ohio, bây giờ mỗi người đang làm việc gì. Ông ngoại thì hầu như chỉ nói, “Cho tôi miếng bơ... cho tôi lọ muối.”
Tất nhiên tôi tỏ ra ngoan ngoãn hết sức. Khi đang ăn món bò nướng, ông ngoại làm đổ cốc nước của mình, thế là bà ngoại nhìn ông đầy trách móc, nhưng mẹ tôi nói nước không làm hỏng cái gì cả. Cô gái trong bếp bèn lau dọn đi.
Khi cả nhà đang ăn món tráng miệng, mẹ giải thích cho ông bà ngoại rằng mẹ vừa mới đặt người ta đóng đồ đạc cho phòng khách và lấy làm tiếc vì hai người không ở lâu một chút để mà chiêm ngưỡng. Tôi biết là mẹ chưa đặt gì cả, nhưng không nói ra làm gì.
Sau bữa tối, chúng tôi ngồi quây quần trong phòng làm việc và ông ngoại hỏi bố tôi những câu đại loại như:
ÔNG: Anh vẫn làm trong ngành bảo hiểm à?
BỐ: Vâng.
ÔNG: Anh có đầu tư vào thị chứng chứng khoán không?
BỐ: Thỉnh thoảng ạ.
ÔNG: Căn nhà này cũng đẹp phết đấy.
BỐ: Cảm ơn bố. Chúng con cũng nghĩ vậy.
Trong khi bà ngoại nói chuyện với mẹ tôi về:
BÀ: Hôm Lễ Tạ ơn, bố mẹ ở California đấy.
MẸ: Thế ạ?
BÀ: Ừ, anh trai con có người vợ đảm đang lắm.
MẸ: Mừng cho anh ấy.
BÀ: Giá mà chúng nó có một đứa con. Con biết không, chúng nó đang nghĩ tới việc xin con nuôi đấy.
MẸ: Hy vọng là thế. Ai cũng cần có một đứa con để yêu thương mà.
BÀ: Ừ, mẹ biết... Mẹ luôn muốn có hàng chục đứa cháu, nhưng Margaret là tất cả những gì mẹ có.
Sau đó mẹ tôi xin phép ra ngoài trả tiền cho cô gái trong bếp, cô ấy ra hiệu là taxi đang chờ ở cửa trước. Thế là bà ngoại quay sang tôi.
“Cháu có thích đi học không?” bà hỏi.
“Nhìn chung là thích ạ,” tôi trả lời.
“Cháu được nhiều điểm tốt không?”
“Cũng nhiều ạ,” tôi trả lời.
“Ở trường Chúa nhật, cháu học thế nào?”
Lúc đó mẹ tôi quay trở lại ngồi xuống cạnh tôi.
“Cháu không đi học trường Chúa nhật,” tôi trả lời.
“Cháu không đi à?”
“Vâng.”
“Bố nó ơi...” (đó là cách bà ngoại gọi ông ngoại. Ông gọi bà là “mẹ nó”.)
“Gì thế mẹ nó?” ông ngoại hỏi.
“Margaret không đi học trường Chúa nhật này.” Bà lắc đầu còn tay mân mê chiếc thánh giá.
“Mẹ,” mẹ tôi nói, cố mỉm cười. “Mẹ biết là chúng con không theo đạo mà.”
Tới lúc rồi đây. Tôi nghĩ. Tôi muốn rời khỏi phòng nhưng lại thấy như bị dính chặt vào ghế.
“Chúng ta cứ hy vọng rằng giờ con đã thay đổi quan điểm về tôn giáo rồi cơ đấy,” ông nói.
“Đặc biệt là vì Margaret,” bà ngoại nói thêm. “Ai cũng cần phải theo đạo.”
“Chúng ta không nên nói chuyện triết lý ở đây,” bố nói, tỏ vẻ khó chịu. Từ phía bên kia phòng bố nhìn mẹ với ánh mắt cảnh báo.
Ông ngoại cười ầm lên. “Ta không định giả làm một triết gia đâu Herb.”
“Bố,” mẹ phân bua, “khi nào Margaret lớn lên, chúng con sẽ để cháu tự chọn theo đạo nào.”
“Nếu nó muốn!” bố tôi hung hăng nói.
“Vô lý!” bà ngoại bảo. “Làm gì có ai chọn theo đạo nào.”
“Người ta sinh ra đã có đạo rồi!” ông ngoại nhanh chóng bổ sung.
Cuối cùng bà ngoại cũng mỉm cười rồi hơi bật cười. “Vậy Margaret chính là một tín đồ Cơ Đốc rồi!” bà thông báo, như thể tất cả mọi người lẽ ra đã phải biết điều đó.
“Con xin mẹ...” mẹ nói. “Như vậy Margaret cũng hoàn toàn có thể là một tín đồ Do Thái. Mẹ không thấy sao - nếu cứ tiếp tục thế này, mẹ sẽ làm hỏng mọi thứ đấy.”
“Mẹ không có ý làm con thất vọng, con yêu,” bà ngoại nói với mẹ. “Nhưng con cái bao giờ cũng theo đạo của mẹ nó. Và Barbara à, con sinh ra đã là tín đồ Cơ Đốc. Con đã được rửa tội. Đơn giản thế thôi.”
“Margaret không theo đạo nào cả!” bố tôi hét lên. “Và tôi rất cảm ơn nếu mọi người dừng tranh luận tại đây.”
Tôi không muốn nghe gì nữa. Sao họ lại nói chuyện như vậy trước mặt tôi! Họ không biết tôi cũng là một con người, có cảm xúc của riêng mình hay sao chứ!
“Margaret,” bà vừa nói vừa vuốt tay áo của tôi. “Vẫn chưa muộn đâu cháu yêu của ta. Cháu vẫn là con của Chúa. Có lẽ trong khi bà ở đây bà sẽ dẫn cháu tới nhà thờ để nói chuyện với mục sư. Có lẽ ông ấy có thể tháo gỡ mọi chuyện.”
“Thôi đi!” Tôi nói lớn đoạn đứng bật dậy. “Tất cả mọi người hãy thôi đi. Con không thể chịu thêm một phút nào khi phải nghe mọi người nói những điều này. Ai cần theo đạo chứ? Ai? Không phải con... Con không cần. Con thậm chí không cần Chúa.” Tôi chạy ào lên phòng mình.
Tôi nghe mẹ nói, “Sao mẹ phải khơi chuyện này ra chứ? Giờ thì mẹ làm hỏng tất cả rồi đấy.”
Tôi sẽ không bao giờ nói chuyện với Chúa nữa. Suy cho cùng thì Người muốn gì ở tôi chứ? Tôi phát chán Người và tôn giáo của Người rồi! Và tôi sẽ không bao giờ đặt chân tới các đoàn thể hay là trung tâm Cộng đồng Do Thái gì hết - không bao giờ.