Ở đoạn phía đông của tường thành phía nam, lại càng không có tên lính canh nào. Lúc này, trên hành lang bên trong thành bỗng nhiên xuất hiện một nhóm bóng đen lớn, chừng hơn trăm người, bọn họ thấy dọc thành không có người, lũ lượt chạy lên đầu thành, cầm đầu chính là lão binh kia, ông ta dùng dây thừng buộc chặt phần tường nhô ra, ném sợi dây xuống thành, vẫy vẫy tay về phía sau, thấp giọng hô:
- Mọi người đi mau!
Từng bóng đen tiếp nối nhau khom lưng chạy về phía tường nhô ra, vịn dây thừng mà tuột xuống. Động tác của họ nhanh lẹ, chưa đến một khắc, hơn một trăm người đã xuống thành hết, co giò bỏ chạy, bước ngắn bước dài về phía bóng đêm.
…..
Bên trong đại trướng của quân Tùy đèn đuốc sáng trưng, chủ tướng Tần Quỳnh đứng trước một cái sa bàn nhỏ (dùng cát để mô phỏng địa hình, bản đồ) tỉ mỉ quan sát địa hình, đây là khối sa bàn về địa hình của vùng Tây Bắc Hà Bắc, bao gồm quận Thượng Cốc, quận Bác Lăng, quận Hằng Sơn cùng quận Trác.
Thái Nguyên đã truyền tin tức đến, Ngụy Đao Nhi đã hứa sẽ bỏ qua quận Thượng Cốc rút về phía nam, nếu như vậy thì vài ngày này, ở huyện Dịch quân địch đang rút lui khỏi thành trì, Tần Quỳnh chính là muốn suy xét xem quân của Địch Tước Nhi sẽ rút theo tuyến đường cụ thể nào.
Phía đông của quận Thượng Cốc là quận Trác, mặt tây là Thái Hành Sơn sừng sững, mặt chính nam là quận Bác Lăng, mặt tây nam là quận Hằng Sơn, mặt đông nam là quận Hà Gian. Từ quận Thượng Cốc đi thẳng tới quận Hằng Sơn cũng không dễ, nhất định phải vượt qua Ngũ Hồi Lĩnh và Hằng Sơn, điều này không thể làm được trong mùa đông, vậy chỉ có thể xuôi về phía nam quận Bác Lăng, qua huyện Đường, Hằng Dương để vào quận Hằng Sơn, Tần Quỳnh đã đoán biết tuyến đường rút quân của quân huyện Dịch.
Lúc này ông ta rất khâm phục mưu kế chiếm quận Thượng Cốc của Dương Nguyên Khánh, căn bản không cần phải liều chết tấn công huyện Dịch, chỉ cần tạo áp lực với Ngụy Đao Nhi, ép quân đội của y rút khỏi huyện Dịch, là có thể ở bên ngoài tiêu diệt toàn bộ hai mươi ngàn quân của quận Thượng Cốc.
Quân Tùy có thể không tấn công huyện Hằng Sơn, mà cũng tuyệt không thể để lính thủ thành của quận Thượng Cốc bỏ chạy dễ dàng như vậy được.
Lúc này, ngoài trướng, có binh lính bẩm báo:
- Khởi bẩm Tần tướng quân, có hơn trăm tên lính trong thành chạy ra, tự nguyện đầu hàng.
Tần Quỳnh một phen vui mừng, xem ra thư khuyên hàng ném vào thành hồi sáng sớm có hiệu quả rồi, ông ta lập tức bước nhanh ra ngoài đại bản doanh.
Ngoài của doanh tụ tập hơn một trăm thủ quân trốn từ trong thành ra, binh khí đã giao nộp cho lính tuần tra của quân Tùy, bọn họ đã đầu hàng, đang đợi sự bố trí của quân Tùy. Lúc này cửa doanh mở ra, một nhóm quân Tùy từ trong doanh chạy ra, dẫn đầu chính là chủ tướng Tần Quỳnh.
Ông ta nhìn thoáng qua những hàng binh này, thấy bọn họ ai nấy đều hoảng hốt không an, liền cao giọng hỏi:
- Trong số các ngươi, ai là người cầm đầu?
Lão binh đó bước ra, hành lễ nói:
- Tại hạ họ Vương, là người cầm đầu những huynh đệ này, xem qua thư khuyên hàng của quân Tùy, chúng tôi đều nguyện ý đầu hàng!
Tần Quỳnh gật gật đầu, lại hỏi ông ta:
- Sao lại chỉ có hơn trăm người các ngươi, những thủ quân khác đều không thể đầu hàng sao?
- Hồi bẩm tướng quân, mọi người đều là bị ép buộc làm binh sĩ, người muốn đầu hàng rất nhiều, chúng tôi chỉ là một nhóm chạy trốn nhanh nhất.
Lão binh vừa nói xong, trong bóng đêm truyền tới tiếng vó ngựa. Một gã lính trinh sát của quân Tùy chạy tới, ở trên ngựa chắp tay nói:
- Bẩm báo tướng quân, phía sau lại có hơn một trăm thủ quân từ trong thành trốn ra, đến đây đầu hàng.
Tần Quỳnh trong lòng mừng rỡ, chỉ muốn tiếp tục có quân đầu hàng tới, như vậy thì quân địch sẽ dần dần bị tan rã, đây là một dấu hiệu vô cùng tốt, huyện Dịch đã không còn thủ được bao lâu nữa.
.....
Vào lúc canh ba, một tên lính báo tin vội vã chạy vào của chính quân nha:
- Không xong rồi, tướng quân, có chuyện rồi!
- Đồ khốn!
Địch Tước Nhi nghe xong bẩm báo, vỗ mạnh vào bàn một cái, không nén được giận hỏi:
- Tối nay ai trực?
- Là … là tướng quân Quách Tam.
Một tên lính báo tin e sợ nói.
Địch Tước Nhi nhảy dựng người lên, ra lệnh:
- Chém đầu tướng Quách Tam thị chúng cho ta.
Y nổi giận lôi đình đi ra ngoài quân nha, gần như là giận điên lên. Chỉ trong vòng một đêm đã có ba ngàn lính vượt thành chạy trốn, cố nhiên không có một sự ngăn cản nào, cũng không ai báo cáo với y, hơn nữa còn có kẻ muốn mở thành đầu hàng.
Y nhảy lên ngựa, chạy gấp một đường, thẳng tới cửa thành bắc. Cửa thành bắc đốt mấy trăm bó đuốc, chiếu rõ như ban ngày, hai mươi mấy tên tính bỏ trốn bị bắt lại, trói gô, quỳ trên mặt đất.
Một tướng lĩnh tiến lên bẩm báo:
- Bẩm báo Địch tướng quân, hai mươi bốn tên này có ý đồ mở thành đầu hàng, bị chúng anh em bắt được.
Địch Tước Nhi không nén được giận, tiến lên một cước đá ngã lăn một tên:
- Giết! Giết hết toàn bộ cho ta, đem đầu của bọn chúng treo trên cửa thành cảnh cáo, xem ai còn dám trốn nữa!
Lúc này, một binh sĩ chạy tới:
- Địch tướng quân, đánh nhau rồi!
- Cái gì đánh nhau rồi?
Địch Tước Nhi cả giận nói.
Tên lính thở hồng hộc thưa:
- Trong đại doanh… binh lính tranh đoạt tài vật đánh nhau, loạn thành một đám rồi.
Địch Tước Nhi hận tới giậm một chân, nhảy lên ngựa chạy tới hướng quân doanh. Đại doanh nằm ở thành tây, rộng khoảng mấy trăm mẫu, hai mươi ngàn binh sĩ trú trong đại doanh này. Lúc này đại doanh xảy ra nội loạn nghiêm trọng, khởi nguồn là do hơn ba ngàn binh sĩ đã bỏ trốn, để lại không ít các vật dụng, bọn binh sĩ cũng vì tranh giành những vật dụng này, đánh tới nỗi đầu rơi máu chảy.
Quân của Ngụy Đao Nhi thiếu hụt quân tư nghiêm trọng, thường xuyên phát sinh vì tranh giành lương thực quân trang mà đánh nhau kịch liệt, hơn nữa lần này là hơn mười ngàn người tham gia tranh đoạt ẩu đả, các quan quân cũng không ngăn lại được.
Địch Tước Nhi lúc chạy tới quân doanh, cuộc đại loạn đã sắp bình ổn, phó tướng Giang Tông của y dẫn hơn hai ngàn người trấn áp nghiêm ngặt, đuổi các binh sĩ về quân doanh của họ. Trong đại doanh đã là một cảnh hỗn độn, lều trại đổ lệch, ghế ngồi vỡ tan tành, giày và thảm rách te tua, mấy trăm binh sĩ bị thương nằm trên đất rên rỉ, thi thể của những binh sĩ bị giết chết đã được khiêng đi, khắp nơi là những vũng máu lớn đến kinh người.
- Rốt cuộc xảy ra chuyện gì?
Địch Tước Nhi một cước đá lăn một tấm khiên, gầm lên giận dữ.
Phó tướng Giang Tông tiến lên khẩn trương nói:
- Tướng quân, lòng quân dao động nghiêm trọng, rất nhiều kẻ đều muốn chạy trốn, sợ là duy trì không nổi nữa.
Địch Tước Nhi giận dữ nhìn chằm chằm vào mặt đất đầy thương binh, ánh mắt lóe lên không ngừng, phó tướng Giang Tông lại khuyên y:
- Tướng quân, rút lui thôi! Rút tới quận Hằng Sơn đi, ít ra chúng ta hãy còn mười bảy ngàn quân, nếu như đều trốn hết, chúng ta trở về cũng không có chỗ đứng nữa.
Địch Tước Nhi vạn bất đắc dĩ, chỉ đành cắn răng hạ lệnh:
- Tất cả các binh sĩ còn lại thu dọn hành trang, mỗi người mang theo một túi gạo, lập tức xuất phát.
….
Vào lúc canh bốn, cửa thành phía nam của huyện Dịch mở toang, một nhánh quân chậm rãi ra khỏi cổng thành, rời khỏi huyện Dịch, đạp trên cánh đồng tuyết mênh mang tiến về phía nam.
Bầu trời đầy sao, mặt đất tuyết trắng xóa, hiện rõ những tia sáng nhỏ xíu, có thể thấy rõ ràng rừng rậm nơi xa và những dãy núi chập chùng liên miên.
Đội ngũ càng đi càng dài, giống như một sợi dây dài màu đen đang tiến về phía trước trong tuyết, nhưng nếu như nhìn kỹ, thì có thể phát hiện không ngừng có những điểm đen nhỏ từ sợi dây đen đó tách ra, chạy theo hướng ngược lại, khiến cho sợi dây màu đen càng ngày càng nhỏ, càng lúc càng ngắn.
Đi theo hướng nam ước chừng ba mươi dặm, đội ngũ rút về phía nam đã tới bên bờ sông Dịch Thủy. Dịch Thủy tuôn ra khỏi sơn cốc, từ dòng chảy nhỏ hẹp biến thành một con sông to lớn, băng tuyết ngập trời, giống như một tấm gương đang hiện ra trước mắt mọi người.
Mà mười bảy ngàn quân rút lui xuống phía nam từ lúc xuất phát tới lúc đến nơi không đủ mười ngàn người, chỉ trong ba mươi dặm ngắn ngủi đã có gần tám ngàn binh sĩ chạy trốn, vợ con của họ đều ở huyện Dịch và quận Thượng Cốc, không còn ai lại muốn đi quận Hằng Sơn, huống chi bọn họ còn vác theo một túi gạo.
Địch Tước Nhi trong lòng hết sức nặng nề, y không có cách gì ngăn cản những binh sĩ chạy trốn. Một cảm giác sợ hãi không tên bao phủ trong lòng y, quân Tùy liệu có truy kích bọn họ hay không, theo lý thì không thể, bọn họ là theo hiệp nghị đã đạt được chủ động rút quân, nhưng y rất sợ trong hiệp nghị chỉ là nhượng lại quận Hằng Sơn, m không có điều nào đảm bảo bọn họ an toàn trở về quận Hằng Sơn.
- Tướng quân mau nhìn!
Một binh sĩ chỉ về phía trước hô to.
Y nhìn thấy tình hình phía bên kia bờ, lòng của y lập tức rơi xuống vực sâu vạn trượng, cảnh tượng y sợ hãi nhất cuối cùng cũng xuất hiện. Một nhánh quân Tùy mấy ngàn tên cưỡi ngựa xuất hiện ở bên kia bờ sông Dịch Thủy, chặn đứng đường đi của bọn y.
- Tướng quân, phía sau cũng có!
Ở phía sau bọn họ, một nhánh mấy ngàn quân Tùy cũng cắt đứt đường lui, trước sau bị giáp kích, tất cả các binh sĩ đều sợ ngây người, từ từ buông bao gạo trên vai xuống.
Địch Tước Nhi giận dữ cắn môi, quay đầu lại nói với một gã thân binh:
- Lên nói với chủ tướng quân Tùy, triều Tùy và Hoàng đế chúng ta đã đạt thành hiệp nghị nhượng lại quận Thượng Cốc, chúng ta đang chấp hành hiệp nghị này, nhượng lại quận Thượng Cốc, xin bọn họ đừng ngăn trở chúng ta rút quân.
Tên thân binh giục ngựa chạy vội lên, la lớn:
- Tướng quân của ta nói, hai bên đã đạt thành hiệp nghị, chúng ta đang rút quân theo hiệp nghị, mong các vị đừng cản trở.
Tần Quỳnh cười ha hả, cao giọng nói:
- Trở về nói với Địch Tước Nhi, Hoàng đế Ngụy Đao Nhi của các người cũng không có yêu cầu quân Tùy cam kết để các người rút lui an toàn. Nếu y lập tức đầu hàng có thể tha y một mạng, còn không sông Dịch Thủy chính là nơi chôn thây của y.
Tên thân binh vừa trở về, Địch Tước Nhi không cần nghe gã nói, oán hận nói:
- Ta đã nghe thấy cả rồi!
Phó tướng Giang Tông tiến lên phía trước cẩn trọng nói:
- Tướng quân, phải chăng Ngụy Đao Nhi cố ý sơ xuất?
Địch Tước Nhi cắn răng nói:
- Ngươi nói quả không sai, y biết ta sau khi trở về không cách gì bố trí, ta hiểu y quá rõ, y chính là muốn quân Tùy tiêu diệt hết chúng ta.
- Thế chúng ta làm sao bây giờ?
Địch Tước Nhi quay đầu lại nhìn kỹ vẻ kinh hoàng trong mắt của binh sĩ, sớm đã không còn chút ý chí chiến đấu nào, từng người một bất cứ lúc nào đều chuẩn bị bỏ trốn, y không còn cách nào khác đành thở dài:
- Còn làm thế nào nữa? Quân không có ý chí chiến đấu, trước sau đều bị vây chặt. Ta và ngươi nếu còn muốn sống tiếp, trừ phi là đầu hàng, chứ không có con đường thứ hai nữa.
- Truyền lệnh của ta, bỏ vũ khí xuống đầu hàng!
Theo lệnh của Địch Tước Nhi truyền xuống, hơn chín ngàn binh lính của y từ từ bỏ vũ khí xuống, đầu hàng quân Tùy.
......
Đây là một cuộc chiến không có đổ máu, dưới áp lực chính trị mạnh mẽ, Ngụy Tước Nhi bị bức phải bỏ quận Thượng Cốc, quận Thượng Cốc sát nhập vào bản đồ của Bắc Tùy, khiến cho quân Tùy cuối cùng có được bàn đạp để tiến quân Hà Bắc. Ba ngày sau, Dương Nguyên Khánh đích thân soái lĩnh năm mươi ngàn quân Tùy qua Phi Hồ Hình tới quận Thượng Cốc.
Triều đình bắc Tùy cũng bắt đầu động viên toàn diện, quan phủ năm quận Thái Nguyên, Lâu Phiền, Ly Thạch, Mã Ấp cùng với quận Tây Hà đã động viên một trăm năm mươi ngàn dân phu tề tựu tại Thái Nguyên, trợ giúp mang một lượng lớn lương thảo và các loại quân tư hướng tới quận Thượng Cốc, cuộc chiến tranh cơ khí bắt đầu phát động vào thời khắc đầu tháng mười hai lạnh giá nhất.
Sáng sớm, đại quân hùng mạnh do Dương Nguyên Khánh soái lĩnh đã đến huyện Dịch, đại quân năm mươi ngàn người bắt đầu ở bên ngoài thành huyện Dịch hừng hực khí thế lập trại đóng quân, dọn dẹp tuyết đọng, dựng màn trướng, lập hàng rào doanh, từng chiếc xe bò kéo đầy lương thảo tiến vào đại doanh.
Dương Nguyên Khánh thì có mấy trăm thân binh bảo vệ tiến vào thị trấn huyện Dịch, bên cửa thành, Tần Quỳnh dẫn đầu mười mấy danh tướng ra nghênh đón chủ công.
Tần Quỳnh và các tướng đồng loạt quỳ một gối, hai tay ôm quyền hành lễ:
- Mạt tướng Tần Quỳnh, tham kiến Tổng quản.
Dương Nguyên Khánh xoay người xuống ngựa, cười ha hả nâng Tần Quỳnh dậy:
- Tần tướng quân miễn lễ!
Hắn vỗ vỗ vai Tần Quỳnh khen ngợi:
- Lần tấn công huyện Dịch này Tần tướng quân làm hay lắm, không chết một binh một tốt mà đã hạ được quận Thượng Cốc, có thể nói là điển hình của kế không đánh mà thắng, ta sẽ ghi nhớ công lớn của ngươi.
Tần Quỳnh vẻ mặt ngượng ngùng, vội vàng nói:
- Mạt tướng vô công, là Tổng quản tạo áp lực với Ngụy Đao Nhi, buộc quân địch chủ động rút khỏi huyện Dịch, mạt tướng không dám kể công.
- Nhưng ném thư khuyên hàng vào thành đích thị là phương án của ngươi, cuối cùng thúc đẩy quân thủ thành tan rã, đây mới là nguyên nhân thực sự khiến cho Địch Tước Nhi bị ép phải bỏ huyện Dịch, nên công lao của ngươi vẫn là không nhỏ, trong lòng ta hiểu rõ.
Dương Nguyên Khánh vừa liếc nhìn ánh mắt hăm hở của Trình Giảo Kim bên cạnh, cười nói:
- Công lao đánh trận không chỉ ở chỗ giết địch nhiều ít, đôi khi còn phải xem kết quả, lần này hạ quận Thượng Cốc, là mở ra cánh cửa lớn cho quân Tùy chúng ta để tấn công Hà Bắc, là một thắng lợi cực kỳ quan trọng, cho nên lần này ta muốn khen ngợi tất cả các tướng sĩ tham chiến, các tướng lĩnh lập công giống như Tần tướng quân, Trình tướng quân đây, càng phải trọng thưởng.
Mọi người mừng rỡ, nhất tề khom người thi lễ:
- Đa tạ Tổng quản khen thưởng.
Dương Nguyên Khánh trong sự vây quanh của mọi người tiến vào huyện Dịch, hắn lúc đi nhậm chức Tổng quản U Châu từng vài lần đi qua huyện Dịch. Trong hồi ức của hắn, dân số huyện Dịch rất đông, thương nghiệp phồn vinh, trên đường phố các dòng người hối hả, tiếng rao hàng không ngớt.
Mà lúc này huyện Dịch trong mắt hắn lại vắng lặng đáng sợ, đường lớn không người qua lại. Tất cả các cửa hàng đều đóng cửa, trong cửa hàng trống rỗng, bị cướp phá sạch sanh, cả thành trì hiện ra một cảnh hoang tàn đổ nát.
Lúc này vài tên thân sĩ được lệnh tiến lên, bọn chúng quỳ xuống khóc không ra tiếng:
- May có quân Tùy tới đây mới cứu chúng tôi một mạng, mong Sở Vương Điện hạ nhận chúng tôi một lạy.
Bọn chúng dập đầu sát đất, Dương Nguyên Khánh vội đỡ bọn chúng dậy:
- Không cần phải như vậy. Cứu giúp con dân Đại Tùy, là việc phải làm của chúng ta, mau mau đứng dậy.
Dương Nguyên Khánh đỡ lấy cánh tay của mấy ông lão, chỉ cảm thấy bọn họ ai nấy gầy như bộ xương, đây lúc trước còn là những phú hộ thân sĩ, vậy mà gầy thành như vậy, càng không cần phải nói tới những người dân thường rồi.
Hắn cau mày, quay đầu lại hỏi Tần Quỳnh:
- Sao có thể như vậy?
Tần Quỳnh thở dài nói:
- Chúng thần khi tiến vào thành, mới biết trong thành đang bị nạn đói nghiêm trọng, người nhà của các binh sĩ thuộc hạ của Địch Tước Nhi ít ra còn có chút lương mà giữ mạng sống, mà người nhà của các binh sĩ quận Hằng Sơn đều lâm vào tuyệt cảnh, bệnh chết đói ít nhất nửa nhà hơn một năm nay, những người còn sống đều gầy trơ xương đã sắp chịu không nổi nữa, việc đầu tiên của chúng thần là cấp bách phát lương thực cứu trợ. Hầy! Nếu quả thật đợi đến mùa xuân năm sau mới lại tấn công quận Thượng Cốc, chắc người trong thành đều chết đói cả rồi.
Dương Nguyên Khánh trong mắt có chút tức giận, đối với các tướng đau xót nói:
- Từ năm Đại Nghiệp thứ sáu Vương Bạc tạo phản đến nay, đã sáu năm rồi, Hà Bắc, Hà Nam là trọng địa của bọn loạn phỉ tạo phản. Mười mấy triệu người tính ra chỉ còn lại hai ba phần, hiện nay thứ quý giá nhất không phải là địa bàn đất đai, mà là nhân khẩu, cho nên chúng ta phát động chiến dịch Hà Bắc, việc quan trọng đầu tiên là tranh đoạt nhân khẩu. Có thể giết ít thì giết ít, lần tấn công quận Thượng Cốc này, ta không chủ trương cường hành công thành, tận lực lợi dụng hết thảy các thủ đoạn, dùng kế không đánh mà thắng, giảm thiểu thương vong tới mức thấp nhất, các ngươi có thể hiểu được nỗi khổ tâm của ta chứ?
Các tướng đều đáp lại:
- Mạt tướng hiểu rồi!
- Các ngươi phải nhớ kỹ, không có người, thì cũng không có Vương triều.
Dương Nguyên Khánh đi tới quận nha. Ngụy Đao Nhi sau khi tạo phản, quan viên của quận Thượng Cốc đều chạy trốn cả, quận nha bị Địch Tước Nhi biến thành Vương phủ Thượng Cốc. Lúc này Thái Thú mới bổ nhiệm của Dương Nguyên Khánh hai ngày trước đã tới nhậm chức, Thái Thú mới tên là Lý Hoán Chi, nguyên là Thái Thú quận Tế Âm của Lý Mật, sau khi kiến lập Bắc Tùy, ông ta từ quan chạy tới Bắc Tùy, nguyện ý đền đáp triều đình mới.
Lý Hoán Chi chừng năm mươi tuổi, nguyên quán Lũng Tây, khôn khéo tháo vát, Dương Nguyên Khánh bổ nhiệm ông ta làm Thái Thú, Tử Vi Các lại bổ nhiệm Vương Hiếu Tùng nguyên là Huyện Lệnh huyện Cửu Nguyên quận Phong Châu làm Trưởng Sử, điều Huyện Lệnh huyện Nhạc Bình của quận Thái Nguyên Trương Đào làm Tư Mã, bộ Lại đồng thời bổ nhiệm Lục Sự Tham Quân và các Tào chủ quản.
Dựa theo sự thỏa thuận phân quyền của Dương Nguyên Khánh và Tử Vi Các, Dương Nguyên Khánh làm Nhiếp Chính Vương, Thượng Thư Lệnh, Thái Thú các quận nhậm chức hay bãi nhiệm đều do hắn nắm quyền, còn Trưởng Sử, Tư Mã và Huyện Lệnh các huyện thì do Tử Vi Các bổ nhiệm và miễn nhiệm, các Tào Tham quân phía dưới cùng các Huyện Thừa, Huyện Úy lại do Lại bộ quản lý, có thể nói chức quyền phân minh.
Dương Nguyên Khánh đi vào quận nha, Thái Thú Lý Hoán Chi tiến lên hành lễ:
- Tham kiến Tổng quản.
Dương Nguyên Khánh gật gật đầu:
- Lý sứ quân miễn lễ, mời tới công đường nói chuyện.
Dương Nguyên Khánh đến công đường ngồi xuống, khoát tay với mọi người cười nói:
- Các vị tướng quân, các vị sứ quân mời ngồi, mọi người thả lỏng một chút, ta không phảiNgự Sử Giám Sát.
Mọi người mỉm cười, đều ngồi xuống, Dương Nguyên Khánh lúc này mới hỏi Lý Hoán Chi:
- Ta hiện nay mỗi khi đến một nơi, điều quan tâm nhất chính là còn bao nhiêu nhân khẩu, Lý sứ quân hiện tại có thể nói cho ta biết không?
Lý Hoán Chi đứng dậy:
- Ty chức hiện nay chỉ thống kê nhân khẩu của huyện Dịch, ước chừng tám ngàn hộ, hơn hai mươi ba ngàn người, đại đa số đều là người già và trẻ em, thanh niên trai tráng chưa tới bảy ngàn người, nhưng nghe nói còn có không ít thanh niên tòng quân ở Hằng Sơn. Còn về phạm vi của quận Thượng Cốc, ty chức vẫn chưa có thống kê, từ dưới năm huyện Tù, huyện Toại Thành, huyện Vĩnh Lạc, huyện Lai Thủy, huyện Phi Hồ lấy được một ít vật tư vụn vặt, toàn quận đoán chừng không quá năm mươi ngàn người.
Dương Nguyên Khánh nhớ rõ khi hắn đảm nhiệm Tổng quản U Châu, nhân khẩu của quận Thượng Cốc có gần hai trăm ngàn, chỉ trong vòng sáu năm ngắn ngủi giảm mất gần tám phần, hắn thở dài, nói với Lý Hoán Chi:
- Việc cấp bách là phải cứu trợ, không đủ người có thể mời quân đội trợ giúp, nhất định phải nhanh chóng, không thể kéo dài, ta đoán trong núi sâu cũng có không ít người ẩn nấp trong đó, phải phái người đi khuyên bọn họ quay về. Tiếp theo lợi dụng mùa đông phân phối lại đất đai, đầu xuân sau phải tổ chức sản xuất, trâu cày và hạt giống cần thiết, ta đã lệnh Tư Nông Tự giúp đỡ sắp xếp, phải tìm mọi cách bảo vệ nhân khẩu, khôi phục sản xuất.