*Hai câu đầu trong bài thơ “Tặng lân nữ” của nữ thi nhân Ngư Huyền Cơ nổi tiếng đời Đường.
Xa Tam Nương hồi nhỏ theo cha mẹ sinh sống lang bạt khắp nơi, từng có kẻ mù hành nghề bói toán sau khi được nàng cho ăn nửa cái bánh bao chay bèn quyết tâm bói tặng nàng: Xa Tam Nương, cô vất vả cả đời, cho dù tương lai phú quý nhưng vẫn phải vất vả.
Xa Tam Nương khinh thường.
Lừa ai vậy, mọi người đều lăn lộn trên chốn giang hồ, nàng mãi võ mua vui, hắn khua môi múa mép, đều lừa gạt nhau mà kiếm sống, ai mà chả biết tỏng ai, ma mới tin lời nhảm nhí của hắn, có ai giàu sang rồi lại còn phải vất vả chứ.
Rất lâu sau, nàng hồi tưởng lại việc này, không nhịn nổi nghiến răng, thật sự bị hắn đoán trúng rồi.
Hồi nhỏ nàng sống bần hàn, còn nhỏ tuổi đã biết nấu cơm giặt giũ, chăm sóc mẹ ốm, có lúc còn đi theo cha lớn giọng mời chào quần chúng, luyện được tính cách năng nổ tháo vát. Rất nhiều người thích nàng giỏi giang bản lĩnh, đề nghị kết thân.
Năm mười chín tuổi, cha già qua đời, hành nghề thấp kém, đâu chú ý nhiều được lễ số, dù giữ đạo hiếu, nàng vẫn mang theo mẹ già gả cho một kẻ chạy chân mờ nhạt trong Tào bang, tên Thạch Khanh. Nàng hay gọi chồng là Đại Thạch Đầu (Tảng đá lớn).
Bên cạnh Đại Thạch Đầu còn có một Tiểu Thạch Đầu (Tảng đá nhỏ) nước mũi lem nhem.
Hai anh em mồ côi cha mẹ từ nhỏ, sống nương tựa lẫn nhau, nhưng Đại Thạch Đầu dù sao cũng là đàn ông, mải kiếm tiền nuôi gia đình liền không để ý chăm sóc được trẻ con, cậu nhóc nho nhỏ vừa gầy guộc vừa vàng vọt, quần áo rộng thùng thình, chân đi giầy to đùng, trên tay nứt nẻ, còn cười ngây ngô gọi nàng là chị gái. Xa Tam Nương thương xót, sau này coi như con trai mình mà hết lòng nuôi dưỡng.
Chồng hành xử chững chạc thạo đời, việc lớn vững vàng, việc nhỏ được nàng trợ giúp một tay, thường hay dặn dò. Anh em trong bang có việc, chồng tìm người thương lượng, nàng đứng mũi chịu sào, các anh em xông xáo bên ngoài mà vợ ở nhà có nguy cấp, nàng là chị dâu tự nhiên không thể từ chối. Hai vợ chồng nắm tay nhau cùng gắng sức, chuyện gì nàng cũng bận tâm, chuyện gì nàng cũng phải suy đi tính lại, chỉ e Đại Thạch Đầu đi sai bước nhầm, việc trong việc ngoài, quanh năm suốt tháng nàng lại còn bận bịu hơn cả chồng.
Nhiều người hay cười, bảo nàng dù gọi Đại Thạch Đầu là chủ nhà, nhưng nàng có thể làm chủ nửa cái nhà của hắn.
Liều chết liều sống, cuối cùng xây dựng được một phần sản nghiệp, lại đến vấn đề hôn sự của em trai.
Tiểu Thạch Đầu đi theo anh trai chị dâu mưa dầm thấm đất, không thích thiếu nữ dịu dàng nuôi trong nhà, cũng không thích thiếu nữ chưa từng ra đến trong các gia đình nhỏ. Xa Tam Nương bực dọc bèn tìm một cô tính cách mạnh bạo như chính mình, Tiểu Thạch Đầu nhìn thấy bèn gượng gạo “có cảm giác giống như mẹ, chỉ e không dám vào động phòng”. Nó làm Xa Tam Nương tức giận tới nỗi vỗ tay đồm độp!
Thấy Tiểu Thạch Đầu ngày càng lớn, vợ chồng mình lại chỉ có hai đứa con gái, tương lai thừa kế hương khói gia đình còn phải dựa vào cậu em trai này, nhưng chẳng biết em dâu giờ đang ở đâu, Xa Tam Nương sốt ruột tới nỗi miệng nổi nhiệt.
Cuối cùng ông trời có mắt, năm đó Tiểu Thạch Đầu thẽ thọt bảo rằng, nó coi trọng một cô gái, Xa Tam Nương mừng rỡ quá đỗi, hỏi chi tiết ra mới biết là hầu gái sát sườn của Cố phu nhân.
Chồng liền do dự, dù nhà mình hiện giờ tốt xấu coi như có máu mặt, muốn tiền có tiền, muốn thế lực có thế lực, dù cho em trai lấy một cô tiểu thư dòn dõi thư hương cũng không phải việc khó, nhưng lấy người hầu…?!
Xa Tam Nương lại khôn khéo hơn chồng nhiều. Nàng vốn là một cô bé theo nghề mãi võ, xuất đầu lộ diện từ tấm bé, chồng xuất thân thế nào, nói dễ nghe thì là “anh hùng hào kiệt”, nói khó nghe thì chẳng qua vào nghề từ côn đồ hành nghề bến sông, nếu thật lấy một cô em dâu dòng dõi cao, chưa nói đến việc bản tính bất đồng, liệu có hòa thuận được hay không, tương lai nếu hai phòng có tranh chấp, em dâu ỷ vào xuất thân mà không chịu phục thì biết giải quyết thế nào.
Chi bằng lấy một cô hầu, một là, chị em dâu xuất thân ngang nhau, nàng làm chị dâu cũng yên tâm, hai là có thể dính dáng quan hệ với phủ Cố hầu, nhất cử nhiều tiện lợi, há chẳng phải tuyệt diệu. Thạch Khanh vốn nghe lời vợ, lại thương yêu em trai, hai điều hợp lại bèn bị thuyết phục, đồng ý lần tới lên kinh sẽ mang theo vợ và em trai, đến lúc đó tìm cơ hội cầu hôn với phủ Cố.
…
Một năm rưỡi sau đó, nhà họ Thạch làm hôn sự thật to, sau khi thành hôn hai đứa vô cùng hòa hợp, đối xử với anh trai chị dâu cũng cực kỳ hiếu thảo, khiến Xa Tam Nương sung sướng dạt dào. Còn em dâu xử sự… nên nói thế nào nhỉ?
Hồi nó mới vào cửa, Xa Tam Nương còn lo lắng tuy nó là cô hầu, nhưng vốn ở bên bà chủ gia đình giàu có, từng quản sự, từng quản người, nếu muốn tranh giành quyền quản gia thì làm thế nào? Không phải nàng không muốn buông tay, mà là người mới vừa tới, nàng không yên tâm.
Sự thật chứng minh, nàng chẳng những lo bò trắng răng, hơn nữa còn tưởng lầm.
Em dâu là đứa chân thành đôn hậu, gần như chẳng lo nghĩ gì.
Bảo nó đi mua nước tương, nó tuyệt đối sẽ không bòn rút hai đồng mua đường ăn, bảo nó trông hai đứa cháu không cho nghịch ngợm, nó bèn trợn mắt nhìn, chị dâu không gọi, nó tuyệt đối không nhúc nhích, bảo nó phát tiền thưởng cho kẻ hầu, nó phát không sai một chút.
Nàng xem sổ sách, em dâu mài mực trải giấy, nàng gọi nàng hầu quản sự đến hỏi việc, nó bèn rót trà quạt mát, nàng rảnh rỗi, tìm các cô vợ của anh em trong bang hàn huyên, nó cười ha ha cắn hạt dưa bên cạnh. Lúc nào cũng vui vẻ, vừa ngoan ngoãn, vừa nghe lời, việc lớn việc nhỏ đều phải nhờ mình quyết định, không biết tính toán nhỏ nhặt một cái gì.
Có lần anh em họ Thạch không ở nhà, nàng muốn ra ngoài, bảo nó quản lý việc nhà nửa tháng, em dâu lập tức nước mắt lưng tròng, tóm tay áo nàng khóc thút thít như con mèo hoa nhỏ: “Chị dâu không ở, em biết làm thế nào? Chị dâu mang em theo với, em nhất định nghe lời, đừng để một mình em ở lại, đừng để em quyết định… em ngốc lắm, sợ bị người ta bán đi mất.”
Nàng nổi giận, mắng: “Sao em ngốc thế?!”
Em dâu ngơ ngác: “Lúc ra phủ, phu nhân dạy em sau này cứ nghe lời chị dâu là được.”
Nàng chưa từ bỏ ý định: “Phải tự mình quyết định! Em đã lập gia đình rồi!”
Em dâu cười ngây ngô: “Có chị dâu rồi, em tự quyết định làm gì.”
Nàng cả giận: “Tương lai ở riêng thì sao? Em tìm ai mà quyết định.”
“Chị dâu không cần em nữa?!” Em dâu cực kỳ hoảng sợ, nước mắt tuôn rơi.
Nàng bị nước mắt con bé làm cho sợ hãi, đành phải ra sức dỗ dành, thề chính mình tuyệt đối không có ý đó, khuyên nhủ mãi mới nguôi. Sáu đó, nàng thở dài một hơi, sâu sắc cảm thấy bản thân sinh thêm một đứa con gái, nhưng con gái dù sao vẫn phải lấy chồng, còn em dâu lại hiển nhiên hạ quyết tâm dính nhau cả đời.
Trừ việc thích nhờ mình quyết định hộ, em dâu thật tốt lắm, biết may quần áo, nấu nướng, hầm canh, hai đứa con gái đều thích bà thím ngây ngô, học quy củ, học nữ công với nó, ba đứa líu ríu bên nhau, rất giống chị em ruột.
Em dâu vào cửa năm thứ hai liền sinh hạ một cậu nhóc bụ bẫm, kế tiếp là một chuỗi bé trai bé gái, nhà họ Thạch xưa nay neo người tức khắc đông đúc lên. Nàng sợ hai vợ chồng nhỏ không biết nuôi dưỡng trẻ con liền thường đến giúp đỡ, nào ngờ em dâu dai như kẹo kéo, thả tay giao con cho nàng chăm sóc, chỉ ở một bên giúp đỡ, chẳng hề bận tâm.
“Mai sau chúng nó thân với ta, phớt lờ bà mẹ đẻ như em!” Nàng hung hăng hù dọa.
Em dâu tức khắc ngả vào vai nàng, nũng nịu: “Em cũng thân với chị dâu, chúng ta đều thân với chị dâu, chị dâu tốt nhất.”
Nàng đành phải ngẩng mặt thở dài.
…
Sau khi hai con gái đi lấy chồng, nàng quyết tâm nói chuyện tử tế với em dâu.
“Em không thể cứ dựa dẫm vào chị được, cũng phải tự quyết định đi chứ.” Nàng tận tình khuyên bảo: “Chị rồi sẽ già đi, nếu ngày nào đó chị và anh trai không còn, khi đó em dựa vào ai?”
Em dâu vẫn ngây thơ ngốc nghếch như cũ, gương mặt hồng hào tròn trĩnh không hề có nếp nhăn lo lắng nào, bật cười ha ha: “Khi đó? Khi đó à, lúc mấy cô vợ thằng Cả thằng Hai vào cửa hả? Để cho chúng nó quản.”
Nàng nghẹn họng: “Nếu chúng bắt nạt em thì sao?”
Em dâu lơ đễnh xua tay: “Không sao, em nghĩ kỹ rồi. Mai này các con thành gia lập nghiệp hết, em liền về bên cạnh phu nhân hầu hạ, sống cuộc sống về già với phu nhân. Có phu nhân ở, không sợ có kẻ dám bắt nạt em.”
Nàng trợn mắt to như chuông đồng: “Em, em, em nói cái gì cơ…?”
Em dâu say sưa: “Em kính nể Phòng ma ma lắm, từ khi còn bé tí đã nghĩ nếu có thể được như bà ấy, hầu hạ phu nhân đến già thì thật là tốt.”
“Chờ, chờ, chờ một chút.” Xa Tam Nương vốn lên sắc bén cả đời há hốc mồm: “Chị nhớ vị Phòng ma ma đó là trung niên mất chồng, sau đó mới về hầu hạ bà cụ họ Thịnh mà.”
Em dâu chớp mắt, nghiêng đầu: “Có lẽ, có lẽ… lúc đó em cũng là quả phụ, chưa biết chừng…”
Chưa đợi Xa Tam Nương mở miệng, phía sau vang tiếng gầm rú: “Em nguyền rủa tôi chết sớm hả!” Cậu Thạch nổi giận đùng đùng đứng trước cửa. Hai đứa nó tức thì bắt đầu mỗi tháng một ngày đấu khẩu ầm ĩ.
Xa Tam Nương vô lực nhìn lên nóc nhà, thôi được rồi, nàng lại phải khuyên can rồi.
Nhiều năm về trước, nàng biết bản thân không thể sinh nở nữa, vốn tưởng rằng sau khi con gái lấy chồng, nàng và chồng không khỏi về già cô đơn, ôi, nhìn đi, cô đơn cái con mẹ nó chứ!